Πολεοδομικά για την στάχτη στα μάτια...

(Το ακόλουθο κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Κηφισιά την 27η Νοεμβρίου 2009)

Από τις αρχές του 2009, η παρελθούσα κυβέρνηση ετοίμασε και κυκλοφόρησε ένα σχέδιο Νόμου με τίτλο “Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττικής (ΡΣΑ)” με στόχο την βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη της Αθήνας ως διεθνούς ευρωπαϊκής μητρόπολης και ως “Πόλης -- Πύλης για την Νοτιοανατολική Ευρώπη”.

Αν μου το έλεγε κάποιος φίλος αυτό και ιδιαιτέρα τον αναφερόμενο στόχο, θα λιποθυμούσα από τα γέλια... και τούτο όχι επειδή με χαρακτηρίζει κάποια φαιδρότητα αλλά επειδή δεν μπορώ να αντιληφτώ πόσο φαιδροί καταντήσαμε συνολικά εμείς οι Έλληνες αφού διαμορφώνουμε πολιτικές με βαρύγδουπους τίτλους μόνο κατ’ εντολή των ευρωπαίων εταίρων μας (από εκεί θα πάρουμε βέβαια το αναγκαίο για τις όποιες ρυθμιστικές παρεμβάσεις χρήμα...) ενώ δεν αποχωριζόμαστε το μεγαλειώδες ύφος περί Πύλης εισόδου στην Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Το πως πραγματικά εκτιμάμε τις Πύλες εισόδου το είδαμε στις πρόσφατες αντιδράσεις μιας φράξιας ανθρώπων του Λιμανιού που διέλυαν επί εβδομάδες και με καθαρά προσωπικά κριτήρια βασισμένα στις χαριστικά τεράστιες απολαβές τους, την μόνη ζωτική κυψέλη της Ελληνικής οικονομίας, το μικρεμπόριο.

Η πρόταση για την ισόρροπη Οικονομική ανάπτυξη ήλθε αναντίρρητα εξαιρετικά αργά και όταν η Αθήνα, όχι μόνο αναπτύχθηκε αλλά ξεπέρασε προ πολλού και μάλλον ασυνείδητα το στάδιο αυτό για να καταλήξει στο στάδιο της κομποστοποίησης (Για τους μη έχοντες γεωργική καλλιέργεια αυτό το στάδιο έπεται της σήψης...)

Έτσι, και ενώ η πρόταση προήλθε από το παλαιό ΥΠΕΧΩΔΕ σήμερα οι αρμοδιότητες για να συνεχιστεί ή και να αναβαθμιστεί η προσπάθεια της κομποστοποίησης πέρασαν στην Υπουργό του νεοσύστατου Υπουργείου Περιβάλλοντος κυρία Μπιρμπιλή.

Ίσως αυτό να εξηγεί και το άγχος της για αυτά που βρήκε και αυτά που ακούει καθημερινά στο Θέατρο που λέγεται Ελλάς.

Αν βέβαια διαβάσει κάποιος τα όσα αναφέρονται ως στρατηγικοί στόχοι στο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττικής (ΡΣΑ) θα δει ότι ακόμα και από το στάδιο της κομποστοποίησης υπάρχει ελπίδα.

Ποιος άλλωστε δεν έχει ακούσει ότι τα σκουπίδια είναι χρυσός; Αλλά ακόμα και τα σκουπίδια χρειάζονται μέσα για να φέρουν χρυσάφι, πόσο μάλλον μια πόλη που πρακτικά καταρρέει σε υποδομές και ποιότητα ζωής διότι δεν σχεδιάστηκε καθόλου ως πόλη αλλά απλά αφέθηκαν οι κάτοικοί της, όπως τα γίδια του βοσκού, να εξαπλωθούν σε πεδιάδες και ραχούλες και μόνο τα βουνά φαίνεται πως τους έβαλαν κάποιους φραγμούς...

Όσοι έχουν εντρυφήσει στους αποκαλούμενους τίτλους ιδιοκτησίας από την περίοδο της Τουρκοκρατίας, εκκλησιαστικούς και γαιοκτημονικούς, θα ξέρουν ότι πρόκειται για έντεχνη εξαπάτηση των αθώων πολιτών αυτής της χώρας που όταν μπήκαν με την σειρά τους στο νόημα, άρχισαν και αυτοί να σαλαγούν κατά τις ραχούλες και να στήνουν κονάκια με το έτσι θέλω, είμαι μάγκας και ωραίος και κανείς μουσαφιραίος...

Και έτσι γεννήθηκαν τα εκατοντάδες χιλιάδες αυθαίρετα, μιας και τα δικαιολογημένα, “βατοπαιδίστικης” έμπνευσης, είχαν προ πολλού πάρει τον δρόμο της νομιμοποίησης.

Είναι προφανές ότι ο ΡΣΑ φτιάχτηκε με αδύναμη λογική.

Δεν φτιάχτηκε για να διορθώσει τα αδιόρθωτα (Άλλωστε που βρίσκονται τα αναγκαία κεφάλαια για την υλοποίηση των όποιων έργων προταθούν) αλλά διότι μετά από κάθε άνομη πράξη (η σημερινή ωρίμαζε εδώ και ενάμισι αιώνα) έρχεται η διαδικασία της νομιμοποίησης ώστε η χώνευση να είναι χωρίς στομαχικές διαταραχές.

Έτσι φαίνεται ότι νομιμοποιούμε ένα χάος, εναρμονίζουμε το νόμιμο με το ηθικό και παμε για άλλα βαρύγδουπα όπως οι Πύλες εισόδου και η ανάδειξη του Αθηναϊκού Μητροπολιτικού Κέντρου, λες και η Αθήνα δεν είναι ήδη Μητροπολιτικό Κέντρο και μάλιστα κακοφορμισμένο.

Εδώ, σε αυτό το κείμενο, δεν υπόσχομαι ότι θα εμπλακώ ιδιαίτερα στις λογικές ή τις λογικοφανείς αναζητήσεις των πολυπληθών άρθρων του ΡΣΑ.

Θα θεωρήσω όμως ότι μας μένουν ακόμα επιλογές.

Και ενώ μας είχαν φέρει ακόμα και τον παπά και το μόνο που απέμενε ήταν ο σταυρός στον τάφο της Αθήνας, καλούμεθα ξαφνικά να βγούμε από τον τάφο γυρίζοντάς τον ξανά σε ανθρώπινη πόλη...

Θεέ τι έργο; Και με το που το σκέπτομαι ανατριχιάζω... Ίσως να φταιει και η παρουσία του παπά που ήταν έτοιμος για την εξόδιο ακολουθία... Mα παπά μου, ετοιμαζόμουνα να ρωτήσω, κάπου σε ένα λαμπύρισμα της σκέψης που έσβηνε, τι κάνεις εδώ;

Πέθανε, πέθανε φαινόταν να διαγράφεται στο χείλη του παπά... Άλλωστε τι σημασία έχουν μερικές ακόμα ώρες στην αιωνιότητα;

Εγώ εκπροσωπώ τον αιώνιο Θεό και δεν εμπλέκομαι σε τέτοιες λεπτομέρειες... έλα τώρα να τελειώνουμε γιατί περιμένουν και άλλες πόλεις για την εξόδιο ακολουθία τους… Τελευταία έχουν ανοίξει οι δουλειές στον συγκεκριμένο τομέα...

Αχ Μπιρμπιλή μου τι σού έμελλε να πάθεις μονολόγησα, αρνούμενος την υπόδειξη του ιερωμένου και αναθαρίζοντας που τουλάχιστον τώρα έχω για υποστήριξη μια δυναμική γυναίκα με αρκετή τρέλα για τον ρόλο που της ανατέθηκε...

To Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττικής (ΡΣΑ) αποτελείται από σειρά ενοτήτων που αφορούν τις χωρικές ζώνες του λεκανοπεδίου όπως π.χ. η Χωρική Ενότητα του Πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας, με Χωρικές Υποενότητες για το Βόρειο Λεκανοπέδιο, το Κεντρικό Λεκανοπέδιο κ.λπ. η Χωρική Ενότητα Δυτικής Αττικής με Χωρικές Υποενότητες για το Θριάσιο Πεδίο και την Υπόλοιπη Δυτική Αττική και ούτω καθεξής.

Η Υποενότητα που μας αφορά είναι του Βορείου Λεκανοπεδίου η οποία καλείται να παίξει τον ρόλο του φυσικού αποθέματος της ευρύτερης περιοχής του Αττικού Λεκανοπεδίου αφού αναγνωρίζεται ότι διατηρεί ακόμα το συγκριτικό πλεονέκτημα του χαμηλού βαθμού αστικοποίησης.

Προτείνεται επομένως ότι λόγω ακριβώς αυτής της χαμηλού επιπέδου αστικοποίησης οι ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν από πλευράς προστασίας του περιβάλλοντος να διασφαλιστούν με παραγωγικές διαδικασίες σε πρωτογενές επίπεδο όπως η ενίσχυση πειραματικών οικολογικών καλλιεργειών σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια της χώρας. Είναι προφανές ότι αυτό δεν αφορά την Κηφισιά που έχει προ πολλού αστικοποιηθεί πλήρως χάνοντας τις εκτάσεις με τις καλλιέργειές της.

Όσον αφορά την οργάνωση της αστικής ανάπτυξης, προτείνει αυτή να γίνει κατά μήκος ενός ΒΑ άξονα που πολύ θυμίζει και οδηγεί στην εκτός Αττικού Λεκανοπεδίου ζώνη της Ανατολικής Αττικής... Δεν παραλείπει να αναφέρει λελογισμένη ανάπτυξη των παραπάνω περιοχών, που όμως είναι ήδη σε φάση μη λελογισμένης.

Συνεχίζει να προτείνει ανάπτυξη κατά μήκος εθνικών και σιδηροδρομικών δικτύων χωρίς να τα επανακαθορίζει αλλά στέκεται ξανά σε Πύλες, βόρειας εισόδου αυτή τη φορά, όπως η Αυλώνα, ο Άγιος Στέφανος και το Κρυονέρι...

Επιμένει να αναφέρει γεωργικές αναπτύξεις ενώ είναι γνωστό ότι η γεωργική παραγωγή έχει σχεδόν εγκαταλειφτεί σε όλες τις αναφερόμενες περιοχές χάριν της επικερδέστερης κερδοσκοπίας γης.

Τελικά, δεν παραλείπει να βάλει και τα αναγκαία κερασάκια στην τούρτα αναφέροντας την διαμόρφωση υπερτοπικών κέντρων αναψυχής αγνώστου διαμόρφωσης ή χαρακτήρα αλλά ως γνωστόν τα κερασάκια πάντα πανε με τις τούρτες και τούρτες χωρίς κερασάκι δεν είναι τούρτες...

Βέβαια μέσα σε αυτό το γενικολόγο, στα όρια του ανούσιου, συνοθύλευμα σκέψεων συγκεντρωμένων από ποικίλες μελέτες και αλλότριες προτάσεις, ο ΡΣΑ οδηγεί σε σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Ενοτήτων όπου υποτίθεται ότι δίνεται το σκιαγράφημα των μελετών και του περιεχομένου τους για την ανάπτυξη των επιμέρους περιοχών σε ένα προβλεπόμενο βάθος χρόνου.

Η Κηφισιά μας χαρακτηρίζεται στα πλαίσια αυτά ως Κέντρο Ευρείας Ακτινοβολίας μαζί με το Μαρούσι και το Χαλάνδρι...

Πάλι καλά για το Χαλάνδρι!

Ο ΡΣΑ συνεχίζει με άρθρα στα οποία περιγράφονται σκέψεις για το πως θα πρέπει να γίνει / οριοθετηθεί η οργάνωση του δασικού περιβάλλοντος και των συστημάτων μεταφορών.

Τα αναφερόμενα αποτελούν υλικό κατάλληλο για το μάθημα του Περιβάλλοντος και πιθανόν Πολιτικής Γεωγραφίας της έκτης Δημοτικού.

Δεν ισχυρίζομαι ότι όσα γράφονται είναι άχρηστα αλλά απλά το ότι δεν είναι δυνατόν να διαμορφωθεί ένα σχέδιο νόμου τόσο γενικόλογο και μετά να διαμορφωθούν επιμέρους διατάξεις και νόμοι που θα εξηγούν σε συνάρτηση με το γενικολόγο πλαίσιο το τι ισχύει διότι τότε θα δημιουργηθεί μία νέα τάξη νομομαθών κατά το πρότυπο των συνταγματολόγων που θα ερμηνεύει τα του γενικού και του εκάστοτε ειδικού και την αρμονία ή την όποια διχογνωμία μεταξύ τους...

Είναι φαίνεται ίδιον του λαού μας να κτίζει πλαίσια και μετά να σκέπεται πια μορφή θα πάρει το ακίνητο... Για τον ένα θα γίνει απλά το κεραμίδι για την νιόπαντρη κόρη ενώ για τον άλλο το παλατάκι των ονείρων του Cayenneάτου διαδόχου της φαμίλιας.

Ίσως προβλέποντας τις ατέλειες και τις γενικότητες του ΡΣΑ, ίσως επειδή έπεσε σύρμα μεταξύ των δημάρχων των γειτονικών μας πόλεων, ξεκίνησε παράλληλα μια διαδικασία συζητήσεων και προτάσεων, την οποία οι φορείς της πόλης επιμένουν προκλητικά να αγνοούν, για το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Κηφισιάς.

Βαρύγδουπος και εδώ ο τίτλος για να κρύψει την προφανή ανεπάρκεια και τις ελλείψεις των προτάσεων.

Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο δεν είναι παρά ένα ισχνό αναμάσημα παλαιών προτάσεων με κυριότερο στοιχείο αυτό της σμίκρυνσης η της αλλαγής των Πολεοδομικών Κέντρων, μια παλαιότερη ατυχέστατη διευθέτηση που έβλεπε την Κηφισιά με ίδιους όρους ανάπτυξης με αυτούς για το Περιστέρι ή το Αιγάλεω, αγνοώντας επιδεικτικά τον χαρακτήρα της ως κηπούπολης.

Στην πραγματικότητα η διαδικασία αποτελεί στάχτη στα μάτια εκείνων που διαμαρτύρονται για την συνεχή υποβάθμιση του προαστίου μας. Μα τι λες; Δεν βλέπεις πόσες φορές συνεδριάζουν οι αρμόδιες επιτροπές πολεοδομικού σχεδιασμού και τεχνικών θεμάτων για το μέλλον της πόλης μας, σε αποστομώνουν.

Στην πραγματικότητα το κείμενο του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου της Κηφισιάς που συντάχτηκε από τον Αντιδήμαρχο κύριο Νικόλαο Παναγιώτου, είναι μια πρόφαση στις πολλές αμαρτίες της απραξίας μιας μόνιμα αφελούς ή όχι και τόσο αφελούς δημοτικής αρχής.

Θα περίμενε κανείς να είχαμε ήδη κατακλυστεί από μελέτες ειδικών, πολεοδόμων και συγκοινωνιολόγων τιμής ένεκεν για την πόλη μας, που θα έβαζαν τα θεμέλια μιας γενικότερης και πολύ συγκεκριμένης συλλογιστικής για το πως και το που θα ολοκληρωθεί επιτέλους η δόμηση της πόλης, ποιές θα πρέπει να είναι συνολικά οι αναγκαίες υποδομές της και πως και με ποια σειρά μέτρων και διευθετήσεων θα υλοποιηθούν οι συγκοινωνιακές υποδομές που θα εναρμονίζονται με τις προτάσεις της ολοκληρωμένης ανάπτυξης.

Μα θα ρωτήσετε, από ποιον πλανήτη κατέφθασα και πόσο πρόσφατα διότι οι άρχοντες του τόπου μας δράμι δεν σπαταλούν αν κάποιος άλλος δεν φροντίσει να πληρώσει για την ιδέα... Οι άρχοντες του τόπου μας, εννοώ το άρχοντες με την ευρύτερη οικονομική έννοια, δείχνουν πάντα τον διπλανό ή τον από πίσω όταν καλούνται να αναλάβουν ευθύνες για αυτόν τον τόπο.