(Δημοσιεύτηκε στο Capital.gr http://www.capital.gr/gmessages/showTopic.asp?id=1308278&pg=3)
Ήταν ένα υγρό και ζεστό βραδάκι στις αρχές Ιουλίου του 2007. Λίγα ήταν τα μέρη στο Μανχάταν που μπορούσε να βρει κάποιος λίγη δροσιά. Και από αυτά τα λίγα, τα περισσότερα ήταν ήδη πιασμένα από τα παιδιά που δούλευαν στο Financial District. Τα ποτήρια στις ταράτσες στο 230 Fifth, στο Gansevoort και στο Maritime Hotel ήταν γεμάτα καλοκαιρινά κοκτέϊλς: mojitos, caipirinas και cosmopolitan.Το 2005 και το 06 πήγαν πολύ καλά και το μικρό loft στο Village είχε γίνει penthouse στη Washington Sq. Η 911 είχε ήδη πουληθεί στον επόμενο CDS trader και η προκαταβολή για την F340 ήταν ήδη καταβεβλημένη…
..Η παρουσίαση στα συνταξιοδοτικά ταμεία είχε τελειώσει και όλη ήταν εντυπωσιασμένοι από τις γνώσεις και την ευφράδεια του κορυφαίου αναλυτή στα Πιστωτικά Παράγωγα. Το ίδιο –ίσως και λίγο παραπάνω για να είμαστε ακριβείς- ήταν εντυπωσιασμένοι και από τον αντίστοιχο των Στεγαστικών. Η Hellman Brothers ήταν ίσως η καλύτερη επενδυτική τράπεζα του κόσμου και οι δύο φίλοι, οι αδιαμφισβήτητοι ηγέτες των αγορών. Εκατοντάδες –ίσως και χιλιάδες- διαχειριστές κρεμόντουσαν από τα χείλη τους. Εκατομμύρια επενδυτικές θέσεις βασίζονταν στις απόψεις του. Δισεκατομμύρια δολάρια πηγαινοερχόντουσαν με ένα υπονοούμενο.
“We are the kings of the world!!” σκεφτόντουσαν με σιγουριά –και δικαίως- οι δύο φίλοι.
Το μόνο άσχημο σε όλο αυτό ήταν η υγρή ζέστη της Νέας Υόρκης. «Αυτό το πράγμα δεν αντέχεται άλλο Dick», διαμαρτυρήθηκαν στο αφεντικό (Dick είναι και υποκοριστικό -κυρίως στις ΗΠΑ). «Γιατί ρε παιδιά; Η χρονιά πάει καλύτερα από κάθε άλλη, το bonus μας θα φτάσει σε ύψη ΑΕΠ Σλοβακίας, ο Δείκτης είναι πάνω από τις 1550 και μια λέξη σας κινεί γη και ουρανό.. Δεν είστε ευχαριστημένοι;». Ξέσφιξαν λίγο τις γραβάτες και του είπαν χαμογελώντας: «Η ζέστη της Νέας Υόρκης δεν αντέχεται άλλο αφεντικό!!.. Έχουμε πήξει στην παρουσίαση στο Plaza για όλους αυτούς τους βλαχαδερούς που έρχονται από κάθε γωνιά της χώρας για να τους μάθουμε που θα βάλουν τα πολλά λεφτά τους για να βγάλουν κανένα δολάριο και έχουμε και τη ζέστη από πάνω!!». Γέλασαν όλοι μαζί. Ο Dick σταμάτησε να γελάει και τους κοίταξε με καμάρι: «ΟΚ παιδιά, θα σας λύσω το πρόβλημα. Θα πάρω τα κεντρικά Ευρώπης να σας κανονίσουν μια παρουσίαση εκεί κάπου και πάρτε 3-4 μέρες άδεια να πάτε σε καμιά παραλία, on the house φυσικά.. Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, που θέλετε;». Κοιτάχτηκαν λίγο αναποφάσιστα και είπε ο Στεγαστικός: « ‘Έχουμε παει εκεί αφεντικό και είδες αποτελέσματα που φέραμε –ειδικά Ισπανία..να πηγαίναμε κάπου αλλού, εσύ τι λες Tom?». Ο Tom τον κοίταξε για 2 δευτερόλεπτα με το βλέμμα που σε διαπερνάει σαν αόρατο και ερχόμενος από το mini trance είπε: «Ελλάδα..!! Πάμε; Ο παππούς μου ήταν από εκεί και ξέρω κάτι παιδιά από την Gargan που πήγαν πέρυσι και ήταν φανταστικά!!». Ο Dick σήκωσε το ακουστικό και το κανόνισε σε 10 δεύτερα.
Σε πέντε μέρες η παρουσίαση σε κεντρικότατο ξενοδοχείο λάμβανε χώρα στην κατάμεστη Μεγάλη Αίθουσα όπου οι ιθαγενείς είχανε πιάσει θέση από νωρίς. Η νεκρική σιγή που επικρατούσε ήταν αποτέλεσμα της ευλάβειας με την οποία οι ντόπιοι αντιμετώπιζαν τους Γκουρού και τις απόψεις τους, αλλά και του μαγαζιού που εκπροσωπούσαν. Η παρουσίαση τελείωσε και οι τοπικοί παίκτες φωτογραφήθηκαν μαζί τους με καμάρι και πήραν το δρόμο για το γραφείο τους, σίγουροι πλέον για την πορεία των Αγορών αλλά και των επενδύσεων που έπρεπε να ακολουθήσουν ώστε να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που άκουσαν να αναλύονται. Τα “παιδιά” πήγαν Μύκονο με και μετά Λονδίνο-ΝΥ με Lear-jet...
..Το δροσερό πρωινό αεράκι χάιδευε το πρόσωπο και σε ξυπνούσε ευχάριστα. Ήταν μέσα Σεπτεμβρίου 08 και το Μεγάλο Μήλο ήταν στα καλύτερά του. Δροσιά, αεράκι, μαυρισμένα από τον ήλιο πρόσωπα και ετοιμασίες για το φθινόπωρο. Ο Tom και ο Harry κατηφόριζαν από τη Wall street προς την Broad street κατηφείς. «Πάνε τα λεφτά..», «Πως είναι δυνατόν;», «Αφού η αγορά έσκιζε..», «Μα να χάνεις από τα ακίνητα..;», «Η 4η μεγαλύτερη;» «Μας πούλησε ο Dick...» μουρμούριζαν σχεδόν δακρύζοντας.. Τα bonus είχαν γίνει μετοχές τις χρεοκοπημένης πλέον Hellman Brothers και είχαν χρησιμοποιηθεί σαν εγγύηση για το penthouse. Ούτε εταιρεία, ούτε θέση, ούτε επενδύσεις, ούτε ακίνητα. «Βλέπω να πουλάω και τη Ferrari για να πληρώσω την κάρτα..» έκρυψε ένα λυγμό ο Tom.
«Άντε γ.....!!» φώναξε ο Harry καθώς του γλίστρησε μια μικρή κούτα που είχε στοιβάξει σε μια μεγαλύτερη με τα υπάρχοντα από το γραφείο.
Η αγορά τους είχε αφήσει ολομόναχους. Οι δύο πρώην «γκουρού» κατηφόριζαν βρίζοντας την τύχη τους με ύφος που κάθε άλλο παρά ταίριαζε στους πράους και συμπαθητικούς τύπους από την Ινδία.
Την ίδια στιγμή στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, συνεργάτες, πελάτες και Αρχές ψάχνανε στα χαρτοφυλάκιά τους να αποτιμήσουν «χτυπημένα» προϊόντα Hellman.
Παρά τις συνεχείς προσπάθειες να τους εντοπίσουν στο κινητό, η απάντηση του τηλεφωνητή παρέμενε –με εκνευριστική σταθερότητα- η ίδια: «Ο Γκουρού που καλέσατε δεν υπάρχει. Παρακαλώ δοκιμάστε αργότερα».
Guru Jos
Η Εξαφάνιση του Γκουρού...
Υπερασπίζοντας τον καπιταλισμό...
(Δημοσιεύτηκε στο Capital.gr http://www.capital.gr/news.asp?id=785440)
Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Έχω κουρασθεί πλέον να επιχειρηματολογώ απέναντι σε άκριτα και συχνά ανεγκέφαλα δημοσιεύματα. Που φορτώνουν τα αίτια της οικονομικής κρίσης, την (όποια) φτώχεια υφίστανται οι πληθυσμοί των καπιταλιστικών χωρών αλλά και γενικότερα κάθε δυσκολία ή δυστυχία που εμφανίζεται στον κόσμο στον καπιταλισμό και την οικονομία της αγοράς. Με τυφλά τα μάτια, κλειστά τα αυτιά και τα βιβλία να αραχνιάζουν αχρησιμοποίητα σε λιλιπούτειες βιβλιοθήκες, οι Έλληνες λογής ειδήμονες έχουν καταλήξει δίχως επιφυλάξεις στην κοινή τους ετυμηγορία.
Η πραγματικότητα βέβαια, όπως έχω επανειλημμένα επισημάνει, δεν συμβαδίζει με τους αφορισμούς των συνήθως αδιάβαστων Ελλήνων «ειδικών». Έχω εξηγήσει (δίχως να έχουν προβληθεί σοβαρά επιχειρήματα που να αποδεικνύουν το αντίθετο) πως η διεθνής οικονομική κρίση ξεκίνησε από την εμμονή της αμερικανικής κυβέρνησης (δημοκρατικής και ρεπουμπλικανικής, εξ ίσου) να υποχρεώνει τις τράπεζες (ψηφίσθηκε και σχετικός νόμος, ενώ ασκήθηκαν πολλές διώξεις εναντίον τραπεζών που δεν τον τηρούσαν) να εγκρίνουν στεγαστικά δάνεια σε δικαιούχους που δεν είχαν την οικονομική επιφάνεια να τα ξεπληρώσουν. Στη λογική «στέγη σε όλους» το αμερικανικό δημόσιο (με επικεφαλής το δημοκρατικό Κογκρέσο κάτω από την ηγεσία του αρμόδιου βουλευτή Φράνκ) τίναξε στον αέρα το τραπεζικό σύστημα για να ενισχύσει τα εισοδήματα των «μη εχόντων».
Τα σχετικά δάνεια, με την έμμεση υποστήριξη του δημοσίου, μεταμορφώθηκαν στη συνέχεια σε νέα τραπεζικά προϊόντα (που καμία αρχή δεν θα μπορούσε να απορρίψει, εφόσον έτσι θα αμφισβητούσε την ίδια την κρατική νομοθεσία) και μεταπωλήθηκαν σε ολόκληρο τον κόσμο. Όταν έσκασε η φούσκα των ακινήτων (αναμενόμενη για όσους είχαν μυαλό κι αντιστρατεύονταν τον κ. Φράνκ, αλλά κατηγορούνταν σαν «δίχως ευαισθησίες» συντηρητικοί) κατέρρευσαν οι στεγαστικές τράπεζες και η κρίση πέρασε στις επενδυτικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο.
Τότε το κράτος παρεμβαίνοντας, διόγκωσε ακόμη περισσότερο το πρόβλημα. Για να διασώσει τα ιδρύματα των φίλων της εξουσίας (και χρηματοδοτών προεκλογικών εκστρατειών βέβαια) δαπάνησε δισ. από τα χρήματα των φορολογουμένων καλύπτοντας ελλείμματα των επενδυτικών κυρίως τραπεζών. Συντρίβοντας έτσι την όποια εμπιστοσύνη στο σύστημα κι οδηγώντας τον κόσμο στον πανικό και τη μείωση της κατανάλωσης. Και τις οικονομίες βέβαια στο βάραθρο.
Αναρωτιέμαι πως είναι δυνατόν να φταίει ο νεοφιλελευθερισμός και ο κακός καπιταλισμός για την κρίση όταν σε μεγάλο βαθμό αυτή οφείλεται και στην ευχέρεια χρηματοδότησης τραπεζών και επιχειρήσεων για κάθε είδους εμπνεύσεις και τολμηρές χρηματοοικονομικές περιπέτειες.
Αν δεν κάνω λάθος, ο νεοφιλελευθερισμός κατηγορείται ακριβώς για τον μονεταρισμό και την νομισματική πειθαρχία που επιβάλλει στις οικονομίες. Πως γίνεται λοιπόν να είναι υπεύθυνος για εξελίξεις που προκλήθηκαν και από την ασύδοτη διάθεση χρήματος; Περιμένω από καιρό απαντήσεις, που όμως δεν φαίνεται να έρχονται...
Από την άλλη μεριά η πραγματικότητα καθημερινά φωνάζει, όσο πιο δυνατά γίνεται. Η Καλιφόρνια λ.χ. με τις παροχές, τους μεγάλους φόρους, τα δημόσια ελλείμματα και τις παρεμβάσεις στην οικονομία έχει οδηγηθεί στην χρεοκοπία. Το Τέξας όμως, με τους μηδενικούς άμεσους φόρους, τις ελάχιστες διοικητικές παρεμβάσεις, τα ανύπαρκτα δημόσια ελλείμματα και την ελάχιστη γραφειοκρατία ευημερεί. Κι όχι μόνο αυτό. Αλλά βελτιώνει το επιχειρηματικό του προφίλ, δημιουργεί συνέχεια νέες θέσεις εργασίας, δεν έχει ανεργία, η δημόσια παιδεία βελτιώνεται και έχει ελάχιστα προβλήματα με τους μετανάστες –κυρίως από το Μεξικό– που συγκεντρώνει. Κάθε απάντηση – επεξήγηση για τους μη μυημένους, ευπρόσδεκτη...
Σε παγκόσμια κλίμακα τώρα, είναι φανερό πως στις στυγνές καπιταλιστικές πρακτικές της «κομμουνιστικής» (!) Κίνας στηρίζει η υφήλιος τις ελπίδες της για έξοδο από την κρίση. Το απαξιωτικά θεωρούμενο Πεκίνο από τους «προοδευτικούς»* όλης της γης, μετατρέπεται βαθμιαία σε ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης. Σε αντίθεση βέβαια με τις ΗΠΑ και την Βρετανία, όπου οι εκεί κυβερνήσεις αποφάσισαν να ξαναφέρουν το κράτος στο κέντρο της οικονομίας, αυξάνοντας θεαματικά τις δημόσιες δαπάνες (και τα ελλείμματα) και την έμφαση στην πράσινη ανάπτυξη. Η ανεργία στις χώρες αυτές εξακολουθεί να μεγαλώνει, η κατανάλωση να είναι στάσιμη η και να μειώνεται, οι δε ρυθμοί ανάπτυξης παραμένουν ανύπαρκτοι. Τι ακριβώς συμβαίνει; Μήπως ο Κεϋνσιανισμός, που κάποιοι επιμένουν να θέλουν να ξεθάψουν, αρνείται να βγει από τον τάφο του;
Μιλώντας προ ημερών ο Ομπάμα στην Γκάνα είπε κάποιες σκληρές αλήθειες και για τον τρίτο λεγόμενο κόσμο. Και ιδιαίτερα για την Αφρική. Πέρασε πια η εποχή, σημείωσε, που για όλα έφταιγε η αποικιοκρατία και η δαιμονοποιημένη Δύση. Δεν μπορεί να αποτελεί ευθύνη του καπιταλισμού η φτώχεια και η εξαθλίωση κρατών που επιμένουν σε μοντέλα διευθυνόμενης οικονομίας, που είναι πνιγμένα στην διαφθορά, που ξοδεύουν την διεθνή οικονομική βοήθεια για αγορές όπλων και που αρματώνουν ανήλικα παιδιά για εμφύλιες σφαγές και γενοκτονίες. Ο καθένας σήμερα είναι υπεύθυνος για τις εθνικές του επιλογές. Και άξιος βέβαια της τύχης του.
Καθ’ όσον αφορά ιδιαίτερα τη χώρα μας καλό θα ήταν να αντικρύσουμε με θάρρος την αλήθεια. Και να πάψουμε να χαϊδεύουμε αυτιά. Για τα οικονομικά μας χάλια δεν φταίει η διεθνής οικονομική κρίση. Αλλά η δική μας άρνηση να δουλέψουμε σωστά και να εκσυγχρονισθούμε.
Ζούμε για περίπου τρείς δεκαετίες με δανεικά. Χτίζοντας ένα επίπεδο ζωής που δεν δικαιολογείται ούτε από την παραγωγικότητα ούτε και από τα έσοδά μας. Το κράτος δανείζεται για να μοιράζει χρήμα. Που κανείς βέβαια δεν είναι σε θέση να ξεπληρώσει. Όσοι βελτίωσαν θεματικά τα τελευταία είκοσι χρόνια το επίπεδο της ζωής τους ας αναλογισθούν με ειλικρίνεια. Τι ακριβώς καινοτόμο, καινούργιο και ιδιαίτερα επίπονο έκαναν (εκτός ίσως έξυπνων τρόπων αρμέγματος του κράτους) για να δικαιολογήσουν αυτή την νεοαποκτηθείσα προσωπική τους ευημερία; Η απάντηση στο ερώτημα (όπως λ.χ. που βρέθηκαν «φτωχοί» αγρότες, με ομόλογα της Lehman Brothers στην Λάρισα;) εξηγεί και τα αδιέξοδα της σημερινής Ελλάδας...
*Το ελληνικό παράδοξο. Όσο περισσότερο ανένδοτα υποστηρίζει κάποιος την αδράνεια, το τέλμα, την οπισθοδρόμηση αλλά, μερικές φορές, και την απάτη (λ.χ. 6μηνιαίες απεργίες πείνας, αθώα ραντεβού στο κέντρο της Αθήνας με …σακίδια) τόσο περισσότερο "προοδευτικός" χαρακτηρίζεται.
