(Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΚΗΦΙΣΙΑ την 24η Απριλίου 2009)
Ναι, για όσους δεν το γνώριζαν, αυτό ήλθε να κάνει το νεο Ρυθμιστικό αλλά αν εξαιρέσουμε τις επεκτάσεις του σχεδίου πόλης κατά 250.000 στρέμματα και τα σχέδια επι χάρτου για τις νέες γραμμές του ΜΕΤΡΟ, οι λοιπές ρυθμίσεις περιορίζονται σε πεζοδρομήσεις και αναπλάσεις στις κεντρικές περιοχές των δήμων...
Σε αισθητικές παρεμβάσεις λοιπόν εναποθέτει το νεο Ρυθμιστικό το βάρος της ανάπτυξης και είναι να απορεί κανείς πως δεν ζούμε ήδη σε μια υπερανεπτυγμένη οικιστικά χώρα με τόσες αναπλάσεις που είδαμε τα τελευταία 30 χρόνια...
Όσοι ασχολούνται με τα κοινά ή έστω αφιερώνουν χρόνο στο να παρακολουθούν τα όσα συμβαίνουν στον αστικό τους περίγυρο, θα έχουν ήδη σκεφτεί τα αίτια αυτής της εμμονής που δεν είναι άλλα απο το οτι οι κεντρικές αναπλάσεις δημιουργούν την ελάχιστη δυνατή αντίδραση απο τα συμφέροντα που ρυθμίζουν τα της Αττικής γής και επομένως είτε αρέσουν είτε όχι, είτε συμφέρουν είτε όχι αυτές μπορούμε και αυτές κάνουμε...
Τα υπόλοιπα όπως οι παραγωγικές υποδομές, οι ουσιαστικά καινοτόμες αλλαγές βάσει των τεχνολογικών εξελίξεων και οι ανθρώπινες απαιτήσεις σε ένα νέο και εξελισσόμενο κοινωνικό πλαίσιο, μπαίνουν ανέκαθεν για το γαρνίρισμα της τούρτας του εκάστοτε Ρυθμιστικού που δεν υλοποιείται αφού ποτέ δεν επαρκούν τα χρήματα.
Ξεκινάμε έτσι απο το φτιασίδωμα και στο φτιασίδωμα καταλήγουμε αλλά άσπρη μέρα ως πολίτες μιας σύγχρονης πόλης δεν βλέπουμε εδώ και δεκαετίες...
Το νεο Ρυθμιστικό βλέπει μια Αστική πρωτεύουσα 8 εκατομμυρίων σε ένα κράτος 11-12 εκατομμυρίων κατοίκων εγείροντας απορίες διότι ούτε το δημογραφικό μας άλλαξε ούτε ζούμε σε περίοδο ανάπτυξης κινεζικών προδιαγραφών και παρά την γενική τάση προς το μοντέλο πόλη - κράτος, τέτοια δυσαναλογία κέντρου - επαρχίας δεν έχει το προηγούμενό της σε χώρα επι της γής, ανεπτυγμένη ή μη.
Στην Ελλάδα όμως θέλουμε να πρωτοπορούμε και όταν δεν τα καταφέρνουμε στα δύσκολα επιλέγουμε το εύκολο και το ευτελές, επιλέγουμε πεζοδρομήσεις όταν χρειαζόμαστε αναπτυξιακές υποδομές και στόχους που θα κάνουν εφικτή την ζωή των 8 εκατομμυρίων ψυχών σε δυο στενές λωρίδες γής, εκατέρωθεν της κορυφογραμμής απο τον Υμηττό έως το Πάνειο Όρος.
Το κυριότερο όμως είναι ότι δομούμε ένα όνειρο για την 15ετία που έρχεται και ξεχνάμε οτι τα όνειρα παραμένουν όνειρα εάν δεν υπάρχει η διάθεση που αναλογεί για να γίνουν πραγματικότητα.
Το ερώτημα επομένως είναι το πως θα ξανακάνουμε τα όνειρα πραγματικότητα, πως θα γεφυρώσουμε την απόσταση μεταξύ σχεδίων και υλοποιήσεων και το κυριότερο, ποια πραγματικότητα θα εκφράζουν αυτές οι υλοποιήσεις.
Για μια σύγχρονη πόλη, η πραγματικότητα δεν είναι το κοίταγμα προς τα πίσω, στο παρελθόν, διότι δεν έχουμε παρελθόν να επιδείξουμε πλην του κλασσικού που δεν ταιριάζει στις σημερινές ανάγκες των κατοίκων των πόλεών μας.
Στις πόλεις της γείτονος Ιταλίας π.χ. ακόμα και στην μαρτυρική απο τον πρόσφατο σεισμό Λ’ακουίλα ή στην αντίστοιχα μεσαιωνική Σιένα, το παρελθόν διαμορφώνει πρότυπα που σε λελογισμένη κλίμακα εμπνέουν δημιουργικά. Ένας αρχιτέκτων ή ένας ιστορικός της τέχνης επιδιώκει να ζει σε τέτοιες πόλεις διότι τον προκαλούν συγκινησιακά στο να ερευνήσει αυτά που τον περιτριγυρίζουν. Στις πόλεις αυτές σε πλημμυρίζει η ζώσα τέχνη και σε υποχρεώνει να την υιοθετήσεις και να την φροντίσεις. Οι πόλεις αυτές δεν μπορούν όμως σε καμία περίπτωση να γίνουν πρότυπα μεγαλουπόλεων. Είναι και θα παραμείνουν κέντρα τέχνης και πολιτισμού για λίγους. Οι πολλοί θα πρέπει να κοιτάξουν αλλού για το πρότυπό τους.
Στις πόλεις της αναδυόμενης ανατολής, της μέσης ανατολής, τα πρότυπα φυτρώνουν κυριολεκτικά στην άμμο.
Οταν διαθέτεις ένα πλούσιο πολιτισμικά παρελθόν, ακόμα και αν αυτό κακοπάθησε απο τον ιμπεριαλισμό της δύσης, έχεις πάντα την ευκαιρία να το επαναφέρεις με τα μέσα που προσφέρει η σημερινή τεχνολογία και ο πετρελαϊκός πλούτος.
Η ανάπτυξη ολόκληρων πόλεων στις αμμώδεις και αφιλόξενες παραλίες των εμιράτων έχει ένα σκοπό, εκφράζει ένα στόχο. Οι οικιστικοί ουρανοξύστες κτίζονται για να στεγάσουν τους μελλοντικούς επαγγελματίες που θα κατακλύσουν την περιοχή σε ένα τεχνητά ανθρώπινο αλλά και πολλά υποσχόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον-γέφυρα μεταξύ ανατολής και δύσης. Οι νέες ουρανοξυστοπόλεις των εμιράτων συνδυάζουν έξυπνα το γιγάντιο με το μικρό και διαμορφώνουν ένα περιβάλλον που έλκει ακόμα και όταν η τέχνη δεν είναι παρά ευτελές αντίγραφο άλλων πολιτισμών. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε οτι οι πρόσφατες αποκαλύψεις οτι ο Καβάτζιο απεικόνιζε αρχικά τις συνθέσεις των χαρακτήρων του με μια πρωτόγονη τεχνική ταγκερογραφίας δεν μειώνει το μέγεθος και την αξία του καλλιτέχνη.
Επιπλέον, η αναπτυσσόμενη γοργά πόλη Μαδσκάρ, στο Αμπου Ντάμπι, είναι η πρώτη προσπάθεια του ανθρώπου να δημιουργήσει οικισμό απόλυτα φιλικό στο περιβάλλον αφού όλη η ενέργεια θα παρέχεται απο τον ήλιο και τον αέρα... Ναι, στο Αμπου Ντάμπι οι εμίρηδες είναι οικολογικά ευαίσθητοι και διαμορφώνουν πόλη πρότυπο για το μέλλον σε συνεργασία με την τεχνολογία που προσφέρουν κορυφαία πανεπιστήμια όπως το ΜΙΤ των ΗΠΑ.
Η ανάπτυξη αντίστοιχων ουρανοξυστοπόλεων γύρω απο τα παραδοσιακά εμπορικά λιμάνια της Κίνας έχει επίσης έναν στόχο. Διαμορφώνει ένα εφικτό χώρο διαβίωσης για τους τεράστιους γεωργικούς πληθυσμούς που προσείλκυσε η ανάπτυξη και οι νέες θέσεις εργασίας στα σφύζοντα κέντρα συναλλαγών και εμπορίου της ανατολικής Κίνας.
Η αναπτυσσόμενη πρωτεύουσα της χώρας μας, με τα ήδη πέντε εκατομμύρια κατοίκων σε τι πρότυπα αναφέρεται και ποιους μελλοντικούς στόχους ικανοποιεί;
Γιατί θα πρέπει να έχει 8 εκατομμύρια κατοίκους σε 15 ή έστω σε 35 χρόνια αν αυτό είναι τελικά το πλάνο; Γιατί πρέπει να αναπτύσσεται με τρόπο που κάνει την ποιότητα ζωής αρχικά στο Αττικολεκανοπέδιο και τώρα στα Μεσόγεια αβίωτη... Το πραγματικό ερώτημα είναι το εάν καταστρέφεται το πράσινο, ποιο πράσινο άραγε, ή μήπως το οτι καλύπτεται κάθε χωμάτινη επιφάνεια με κτίσματα χαμηλής αισθητικής και ανισόρροπης συνδιαστικότητας χωρίς προδιαγεγραμμένες υποδομές και ελευθέρους χώρους για τους κατοίκους που ξαφνικά ανακαλύπτουν ότι αγόρασαν «γουρούνι στο σακί», οτι εξαπατήθηκαν δηλαδή, παρασυρόμενοι απο μια νεοπλουτίστικη στάση της Ελληνικής κοινωνίας που θέλει τον πρώην Αιγαλιώτη να αποκτά μεζονέτα αν οχι στην Εκάλη τουλάχιστον στην Παιανία.
Το τι αφήνει πίσω του άγνωστο.
Το ποιός θα μείνει σε ότι εγκατέλειψε αδιευκρίνιστο.
Ισως κάποιοι οικονομικοί μετανάστες να καλύψουν το κενό με υψηλή την πιθανότητα μια πρώην ζώσα αν και κακόγουστη αστική περιοχή να μετατραπεί σε ένα ακόμα ανεπιθύμητο γκέτο.
Και είναι φυσικό να συμβεί αυτό διότι το Αιγάλεω, το Περιστέρι ή ακόμα και η Πετρούπολη δύσκολα θα διατηρήσουν διαφορετικά τους σημερινούς πληθυσμούς τους.
Με άλλα λόγια το Νεο Ρυθμιστικό της πρωτεύουσας σχεδιάζει την βελτίωση των περιοχών που θα βιώνουν οι κάτοικοι των αστικών και περιαστικών μας κέντρων χωρίς να έχει προβλέψει ποιοι θα είναι αυτοί οι πληθυσμοί, και πως θα βιώνουν εκεί που κάποτε οι συμπατριώτες μας πέτυχαν χάριν στην σφύζουσα βιοτεχνική και εμπορική τους δραστηριότητα.
Ενω στα Μεσόγεια η ανεξέλεγκτη δόμηση καταπίνει χαοτικά τους ελεύθερους χώρους με το Ρυθμιστικό να βάζει κάποια τάξη στην αναρχία, στις δυτικές περιοχές η δραματική οικοδόμηση των τελευταίων ετών είναι δεδομένη με αναπάντητο το ερώτημα του προορισμού της.
Μήπως τα χιλιάδες νεόκτιστα διαμερίσματα προορίζονται για τους “βέρους” Αθηναίους που εγκαταλείπουν μαζικά το αστικό κέντρο ή για κάποιο ευφάνταστο μεταναστευτικό ρεύμα εξ ανατολών ώστε να δείξουμε και εμείς κάποια υπόσταση απέναντι στις πληθυσμιακές ορδές των Τούρκων γειτόνων μας.
Ποιο είναι το σκεπτικό της Ρύθμισης του Ρυθμιστικού;
Ποια προβλέπεται να είναι τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά και οι λοιπές ανάγκες των μυριάδων νέων κατοίκων της πρωτεύουσας;
Ποιά θα είναι η προέλευση αυτών των κατοίκων; Σε τι πανεπιστήμια θα φοιτήσουν τα παιδιά τους και σε τι ναούς ποιανού θρησκεύματος θα λατρεύσουν τις δικές τους εκφράσεις Θεότητας;
Πολύ φοβάμαι οτι δεν υπάρχει πλάνο άρα δεν υπάρχει Ρυθμιστικό.
Πολυ φοβάμαι οτι μιλάμε ξανά για νέα τραινάκια και νέες μαρμαρόπληκτες πλατείες απο εκείνες που υποσχόταν ο αείμνηστος Τρίτσης που πρωτοτύπησε μεν αλλά ταυτόχρονα κατασπατάλησε τον πολύτιμο πλούτο που μας εμπιστεύθηκαν οι Ευρωπαίοι ομόλογοί μας, περιμένοντας οτι κάποτε η αναπτυξιακή μας καμπύλη θα εξομοιωθεί με τη δική τους.
Είμαστε στο τέταρτο και τελευταίο Πλαίσιο Κοινοτικής Στήριξης, το περιβόητο ΕΣΠΑ, και τα προγράμματα που συντάσσονται προορίζονται ξανά, σε σημαντικά ποσοστά, για τραινάκια και πλατείες...
Λείπουν, όπως και τότε, οι υποδομές για τραίνα, εργοστάσια και λοιπές σοβαρές αναπτυξιακές υποδομές που θα πείσουν ακόμα και εμάς τους ίδιους οτι 22 δις €υρώ μετά δεν θα έχουμε αποκλίνει ακόμα περισσότερο απο τους χρηματοδότες μας.
Το νεο Ρυθμιστικό ήλθε να ρυθμίσει το πως θα αναπτυχθεί η Αττική (Οικιστικά και παραγωγικά) μέσα στην επόμενη 15αετία...
Γενικό Πολεοδομικό Κηφισιάς... Νεο Ρυθμιστικό Πρωτεύουσας... Επιτέλους Ανάσταση!
(Το κείμενο αυτό δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΚΗΦΙΣΙΑ την 17η Απριλίου 2009)
Επιτέλους Ανάσταση θα έλεγε ο κάθε ταλαιπωρημένος απο την αδράνεια κάτοικος της πρωτεύουσας ή καλλίτερα του Αττικολεκανοπεδίου που επι χρόνια αγωνιά για το τι μέλει γενέσθαι στην περιοχή που κάποτε επέλεξε να περάσει τα δημιουργικά χρόνια της ζωής του.
Αναμφίβολα στην Ελλάδα με τη χαμηλή κινητικότατα εγκατάστασης, ισως την χαμηλότερη στην Ευρώπη, ο τόπος που διαλέγει κάποιος να ζήσει έχει τεράστια σημασία στην ποιότητα ζωής του που κρίνει και το κατά πόσο αυτός ο άνθρωπος θα γίνει ο ίδιος συντελεστής εξέλιξης και προόδου.
Σε περιοχές όπου η ποιότητα διαβίωσης είναι χαμηλή, η γκετοποίηση είναι η μόνη προβλεπόμενη πορεία και πάντα συμβαίνει όπως προβλέπεται εκτός εάν οι κάτοικοι πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους και φέρουν την περιοχή τους στα μέτρα της διαβίωσης που επιθυμούν.
Οι περιπτώσεις όμως αυτές είναι ελάχιστες. Συνήθως, η κακή ποιότητα ζωής, σε μια περιοχή χωρίς προοπτική αναβάθμισης, αφαιρεί απο τους κατοίκους την μαχητικότητά τους και τους υποβιβάζει σε υποχείρια ξένων επιδιώξεων και συμφερόντων, όπως έχει συμβεί με το μεγαλύτερο μέρος της πάλε ποτέ πόλης των Αθηνών που βλέπουμε πλέον να γκετοποιείται γειτονιά προς γειτονιά ενώ οι προτάσεις των πολιτικών παραγόντων εξαντλούνται σε ανούσιο πολιτικαντισμό.
Είναι επομένως λογικό να αναφωνεί ο κάτοικος του Αττικολεκανοπεδίου, επιτέλους Ανάσταση, όταν πληροφορείται οτι το νεο Ρυθμιστικό σχέδιο για την πρωτεύουσα παραδόθηκε μόλις την μεγάλη Δευτέρα σε δημόσια διαβούλευση που θα διαρκέσει μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου με στόχο να κατατεθεί στα τέλη Οκτωβρίου προς ψήφιση στη Βουλή.
Το νεο Ρυθμιστικό σχέδιο είναι εκ πρώτης όψεως εντυπωσιακό.
Εκτός του ότι προχωρεί σε εντάξεις 250.000 στρεμμάτων γης στα σχέδια πόλης, ώστε να παύσει επιτέλους η άναρχη και χωρίς υποδομές δόμηση χάριν μιάς οικιστικής δυναμικής που ξεπερνά τις επιταγές του νόμου και των φυλάκων του, όπως ισχυρίσθηκε πρόσφατα ο Δήμαρχος Καλυβίων, προβλέπει νέους οικιστικούς όρους στις εντεταγμένες περιοχές, βάζει τάξη στο καρκίνωμα των αυθαίρετων, αν μπορεί να υπάρξει τάξη σε μια κατάσταση που αφορά το ένα τρίτο του πληθυσμού, και προτείνει ένα εκτεταμένο δίκτυο μεταφορών που θα εξυπηρετεί πραγματικά τις ανάγκες των κατοίκων μιας σύγχρονης πόλης.
Βέβαια το νεο Ρυθμιστικό σχέδιο για την πρωτεύουσα δεν αποτελεί υπέρβαση σε κανένα τομέα. Επικεντρώνεται σε ρυθμίσεις συντελεστών δόμησης που μετατατρέπονται απο 0.6 σε 0.4 και απο 0.4 σε 0.2 ενω όλοι γνωρίζουν οτι οι συντελεστές παραβλέπονται με τεχνάσματα που περιλαμβάνουν απο το κλείσιμο των υμιυπαίθριων και την εκτεταμένη κάλυψη των ημιυπόγειων χώρων που γίνονται playroom, όπως υπέβαλε η άκομψη εισβολή του ξενόγλωσσου όρου, μέχρι την αναίσχυντη εκμετάλλευση της κλίσης του εδάφους που οδηγεί σε πολυκατοικίες τσαμπιά στις γύρω βουνοπλαγιές.
Σε μια εποχή που η κυβέρνηση σχεδιάζει μια νέας έμπνευσης φορολόγηση (χαράτσι) των παράνομων υμιυπαίθριων χώρων, ενάντια στην οποία ορισμένοι εκ των συμπολιτών μας σχεδιάζουν να καταφύγουν στα δικαστήρια για να απαλλαγούν απο την σχετική υποχρέωση, ενώ το ΣΤΕ έχει ήδη παραλάβει τις συνήθεις προσφυγές υποκρισίας και φαρισαϊσμού εκείνων που θεώρησαν άνομη και αντισυνταγματική την νομιμοποίηση ή τακτοποίηση των χώρων διότι θα έχει δυσμενείς, κατά τη δική τους ερμηνεία του συντάγματος, περιβαλλοντικές συνέπειες, κανείς δεν ομιλεί για το αύριο, που βρίσκεται στα χέρια των τοπικών πολεοδομικών γραφείων, και ας γνωρίζουν επακριβώς τις παραβάσεις που έρχονται.
Με τεχνάσματα αλλαγής συντελεστών που δεν είναι ακριβώς αυτά που καλοπροαίρετα θεωρούμαι οτι ισχύουν και χωρίς να λαμβάνονται υποψιν τα καίρια προβλήματα διαβίωσης που δεν προέρχονται ακριβώς απο τους συντελεστές δόμησης αλλά απο το πως εννοούμε την χρήση αυτών των συντελεστών ή διαφορετικά το σε ποιο πραγματικό ποσοστό κάλυψης οδηγεί ο κάθε συντελεστής, δεν θα πετύχουμε πολλά.
Ενα κτίριο με συντελεστή δόμησης 0.6 έχει εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά αν το 0.6 επιτυγχάνεται με 2 ή με 20 ορόφους.
Το εικοσαόροφο προσφέρει στη γειτονιά πολύτιμους χώρους αναψυχής και πρασίνου ενώ με την πανταχόθεν ελεύθερη διάταξη στον χώρο αφήνει το φως και την πανοραμική θέα να χαροποιεί τους ενοίκους του σε αντίθεση με το διώροφο που υποκρίνεται περιβαλλοντικά στερώντας φως, αέρα και ανάσα, δηλαδή την ίδια τη ζωή απο τους δικούς του ενοίκους.
Η χαμηλή δόμηση κατέληξε να δίνει στη πόλη των Αθηνών και στα προάστειά της την αίσθηση ενός απέραντου χωριού χωρίς έμπνευση και έκφραση.
Καμία πόλη του εξωτερικού δεν έχει την μονότονη μορφή ενός απέραντου χωριού όπως η Αθήνα και καμία πόλη της Ευρώπης δεν μοιάζει με ένα παγερό λατομείο μαρμάρου όπως ισχυρίστηκε ο γνωστός αρχιτέκτων Ρέντζιο Πιάνο.
Στο παρελθόν είχε υπέρμετρα υποστηριχτεί και επικρατήσει η άποψη οτι η Αθήνα είναι η πόλης του μέτρου και της ισορροπίας της μικρής κλίμακας μόνο που τα 5 εκατομμύρια των κατοίκων της κάθε άλλο παρά μικρή κλίμακα της προσδίδουν ως χαρακτηριστικό...
Οι υποσχέσεις που προβάλλουν οι αρμόδιοι του ΥΠΕΧΩΔΕ σήμερα, ότι με τις παρεμβάσεις του νέου Ρυθμιστικού, θα σώσουν μια άναρχη πόλη 5 εκατομμυρίων που συγκεντρώνει το 40% του συνολικού πληθυσμού της χώρας, θυμίζουν τα ποτάμια που θα έφερνε ο λαϊκός αρχηγός της Ένωσης Κέντρου Γεώργιος Παπανδρέου, την δεκαετία του 60, για να υποστηρίξει την κατασκευή άχρηστων «γεφυριών».
Το προβαλλόμενο Ρυθμιστικό είναι αναμφίβολα μια γενναία πρόταση μετα απο μια μεγάλη περίοδο απραξίας αλλά υστερεί δραματικά απο το να είναι η πρόταση σωτηρίας της πρωτεύουσας της χώρας.
Οταν δεν γίνεται ούτε μνεία σε ένα νεο τρόπο αστικής δόμησης πολλαπλών πυρήνων που θα ανταγωνίζονται ακόμα και τα προάστεια σε ελεύθερους χώρους και ζώνες πρασίνου, ακριβώς επειδή θα περιορίζουν την κατασπατάληση της γης με την έκταση να μεταφέρεται σε ύψος και την αισθητική και λειτουργικότητα σε καμία περίπτωση να θυμίζει την μονοτονία των φτηνών εργατικών πολυκατοικιών του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού, αλλα αντίθετα να διαμορφώνει ένα αρμονικό συγκερασμό του ουρανοξύστη με το παραδοσιακό διώροφο ωσάν να χαριεντίζεται ο γίγαντας με τον νάνο, δεν πρόκειται να νιώσουμε την χαρά που προκαλεί η αρμονία των αντιθέσεων στους κατοίκους μιας πόλης.
Το προτεινόμενο Ρυθμιστικό εντάσσει 250.000 στρέμματα σε δομές πόλης ώστε να ξεφύγουμε επιτέλους απο τη νοοτροπία του χωριού με τις μεσαιωνικές ανέσεις, αλλα δεν διαμορφώνει τους ορίζοντες ανάπτυξης της πόλης. Δεν αναφέρει πουθενά το πως η πόλη των 5 εκατομμυρίων θα λειτουργεί στο μέλλον, όχι απο πλευράς μεταφορών αλλά απο πλευράς επιδιώξεων. Δεν ορίζει ζώνες λειτουργίας που θα εναρμονίζονται με τις οικιστικές πλην εκείνων των εμπορικών καταστημάτων και αφήνει τα τοπικά Ρυθμιστικά των πόλεων που περιβάλλουν το κέντρο να δώσουν λύσεις για τις δικές τους ανάγκες που δεν είναι παρά δειλές και ανήμπορες εκφράσεις αντι της αναγκαίας ριζοσπαστικής αναπροσαρμογής.
Το νεο Ρυθμιστικό σχέδιο παραλαμβάνει ένα βαρετό σε δομές και αισθητική μεγαλοχώρι, που όταν αναπτύχθηκε είχε τουλάχιστον τις βιοτεχνικές και βιομηχανικές του ανάσες, και το μετατρέπει σε μία αφάνταστα πληκτική περιοχή μόνιμης κατοικίας 5 εκατομμυρίων κατοίκων που θα αναρωτιούνται τι κάνουν και γιατί ζουν σε αυτή την άχαρη οικιστική χαβούζα ακόμα και όταν θα έχουν το πλεονέκτημα να την διασχίζουν απο το ένα στο άλλο άκρο, με τις προτεινόμενες γραμμές του μετρό και σε κλάσμα του σημερινού χρόνου.
Το νεο Ρυθμιστικό δεν ξεκινά απο το τι πόλη σχεδιάζουμε και σε τι πόλη πάμε και δεν προβληματίζεται με το τι θέλουν 5 εκατομμύρια κατοίκων σε μια άσχημη πόλη που χωρίς τις βιοτεχνικές και βιομηχανικές ανάσες της θα είναι μια άνοστη και αβίωτη πόλη υπηρεσιών που κανείς δεν θα αποζητά.
Το νεο Ρυθμιστικό δεν ζήτησε ούτε ρώτησε τους τοπικούς άρχοντες να δώσουν αυτοί τις σκέψεις τους για το μέλλον αλλά συμπεριέλαβε τις μικρόνοες υποδείξεις τους όπως και στην περίπτωση του Δήμου Κηφισιάς όπου οι δράσεις εξαντλούνται σε μικροδιευρύνσεις του ιστορικού κέντρου και σε πεζοδρομήσεις...
Αναμφίβολα η Κηφισιά θα έχει ομορφότερα πεζοδρόμια στο άμεσο μέλλον αλλά δεν θα έχει περισσότερα δένδρα που την χαρακτηρίζουν διότι κανείς δρόμος δεν αναδομείται με το σκεπτικό της αύξησης του πρασίνου, ενώ περιέργως αφήνεται έξω και απο την φροντίδα των συγκοινωνιακών πλάνων του Ρυθμιστικού παρά την κατάταξή της στα «κέντρα ευρείας ακτινοβολίας».
Στη Κηφισιά κανείς δήμαρχος έως τώρα δεν αντιλήφθηκε το αυτονόητο, οτι όταν σχεδιάζεις νέες επεκτάσεις του Μετρό δεν τις σχεδιάζεις με ψευτοαριστερίστικες ιδεοληψίες οτι προέχει τάχα η μεταφορά της εργατιάς αλλά βάσει της πολυ ισχυρότερης επιχειρηματολογίας οτι δεν θέλεις περισσότερα οχήματα να διανύουν μεγαλύτερες αποστάσεις για να φτάσουν στο κέντρο μιας πόλης.
Τα τελευταία χρόνια η πληθυσμιακή αύξηση στα βόρεια προάστεια και το υψηλότερο επίπεδο ευμάρειας των κατοίκων τους, συγκέντρωσε τεράστιο αριθμό ιδιοκτητών αυτοκίνητων που κατακλύζουν με τα πρωινά τους γιουρούσια το κέντρο της ασφυκτικά δομημένης Αθήνας αφαιρώντας την πνοή, τρέχουσα ή υποσχόμενη απο κάθε Ρυθμιστικό.
Η δραματική έλλειψη ουσιαστικών προτάσεων και υποδείξεων για την κάλυψη των βορείων προαστίων απο ένα σύγχρονο Μετρό, αντι της αναιμικής κάλυψής τους από έναν ξεπερασμένο τεχνολογικά Ηλεκτρικό σιδηρόδρομο όπως ο ΗΣΑΠ, αποτελεί μια μόνο απο τις ενδείξεις αδιαφορίας και ανημποριάς στην αντιμετώπιση των πραγματικών αναγκών της υποκείμενης στο Ρυθμιστικό πρωτεύουσας.
Δυστυχώς ο δήμαρχός μας, οι περί αυτόν σύμβουλοι και οι πομπώδεις σε λαϊκισμό εκφραστές της αντιπολίτευσης, δεν έχουν το χάρισμα να διακρίνουν το ουσιαστικό απο το ασήμαντο αφαιρώντας μας κάθε ελπίδα για μία βιοτική Ανάσταση ίσως δικαιολογημένα εάν σκέφτηκαν ότι δεν θα έπρεπε να μειώσουν σε αξία το μεταφυσικό μήνυμα των ημερών.
Άσυλα ανιάτων και νόμοι φρενοβλαβών…
«…Το Ελληνικό Πανεπιστήμιο διανύει πάνω απο δυο δεκαετίες μια βαθιά κρίση… Η κρίση αυτή ομολογείται απο πολλούς μετά παρρησίας , περιγράφεται δραματικά απο συναδέλφους και εκφράζεται καθημερινά απο την κοινή γνώμη…»
Δημήτριος Ψωϊνός (Ομότιμος Καθηγητής Ο & Δ ΑΠΘ)
Ο καθηγητής Ψωϊνός, υπό το βάρος των πρόσφατων καταλήψεων του μεγαλύτερου Πανεπιστημιακού ιδρύματος της χώρας, με αιτιάσεις που δεν πείθουν ούτε τους ίδιους τους καταληψίες, λεει το προφανές και το επεκτείνει σε όλα όσα αφορούν την δομή της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας.
Ανατρέχει στη ρίζα το κακού που κατ’ αυτόν είναι η αφέλεια του εκδημοκρατισμού που επιχειρήθηκε το 1982. Πρόκειται για προσπάθεια που είχε σαν στόχο τον εκδημοκρατισμό, μέσω της διεύρυνσης των συμμετεχόντων στη λήψη αποφάσεων, ώστε η διοίκηση να αφουγκράζεται καλύτερα τις απαιτήσεις των εκπαιδευομένων και να καθιστά τον εκπαιδευτικό σύστημα φοιτητικοκεντρικότερο και εκπαιδευτικά αποτελεσματικότερο.
Όμως η προσπάθεια ήταν ατελής διότι και τότε, όπως σήμερα, διαμορφώθηκε στη λογική του Tabula Rasa, στην εκ του μηδενός δηλαδή αναμόρφωση της πανεπιστημιακής λειτουργίας χωρίς να ληφθεί υπ’οψιν η εκπαιδευτική εμπειρία και η δομή συστημάτων άλλων χωρών που είχαν να επιδείξουν αξίες και έργο στην εκπαίδευση, στην έρευνα και στην κατάκτηση γενικότερα της γνώσης.
Η προσπάθεια του νόμου του 1982 διεύρυνε τα οργανωτικά επίπεδα του Ελληνικού πανεπιστημίου αφ’ενός με το κτίσιμο περισσότερων επιπέδων διοίκησης όπως το Εργαστήριο ή Κλινική, ο Τομέας, το Τμήμα, η Σχολή και η Πρυτανεία-Σύγκλητος και αφετέρου με την μεγέθυνση των συμμετεχόντων σε κάθε διοικητικο επίπεδο.
Στο νεο σχήμα τα συλλογικά όργανα απο δυο έγιναν τέσσερα και οι συμμετέχοντες τόσοι που τελικά η ταχύτητα και η αποτελεσματικότητα στην λήψη αποφάσεων μειώθηκαν.
Στο νεο σχήμα η διοίκηση των Πανεπιστημίων πέρασε τελικά στα χέρια ολιγομελών ομάδων έκφρασης των κομματικών οργανώσεων που καταφέρνουν να γίνονται ρυθμιστές των αποφάσεων των νέων συλλογικών οργάνων είτε διότι κινητοποιούνται μαζικά αλλά μη αντιπροσωπευτικά είτε διότι εκβιάζουν με την έκδηλα αντιδημοκρατική επιβολή των θέσεών τους μέσω ενδεικτικών τρομοκρατικών παρεμβάσεων ή απειλών.
Έτσι φτάσαμε στο σημείο, κατά τον πρύτανη του Πολυτεχνείου της Κρήτης κ. Ιωακείμ Γρυσπολάκη, κανείς εκ των πανεπιστημιακών δασκάλων να μη καταθέτει τις απόψεις του δημόσια διότι γνωρίζει οτι μπορεί να διακινδυνεύσει την περαιτέρω διάλυση των διοικητικών μηχανισμών του πανεπιστημίου του ή και τη δική του φυσική ακεραιότητα η οποία παραδόξως και συστηματικά δεν προστατεύεται απο την πολιτεία με αφελείς αιτιολογήσεις όπως η υποτιθέμενη αδυναμία των διωκτικών αρχών να ταυτίσουν τους παραβάτες του κοινού ποινικού δικαίου, κουκουλοφορούντες ή μη, με τις όποιες πράξεις τους.
Η ατιμωρησία και ο εκχυδαϊσμός του κύρους της Ελληνικής πανεπιστημιακής κοινότητας, που ασφαλώς έχει διαδοθεί και στους παροικούντες τα Ελληνικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, καθιστά φαιδρή κάθε απόπειρα σοβαροποίησης του επιπέδου σπουδών και αντιστοίχησής του με εκείνο των Ευρωπαϊκών πανεπιστημίων στα πλαίσια ενός ενιαίου ευρωπαϊκού οικοδομήματος γνώσης, επιδίωξη που υποτίθεται οτι θα ολοκληρωθεί το 2010.
Τέτοια είναι η προκλητικότητα του φασισμού των ολίγων που πολλοί απο τους πανεπιστημιακούς, του μέχρι πρόσφατα υπό κατάληψη ΑΠΘ, την αποδέχονται μοιρολατρικά σε κατάσταση σιωπής ενώ ο ίδιος ο πρύτανης κ. Αναστάσιος Μάνθος, αποφεύγει ακόμα και να αποδοκιμάσει τις ακρότητες των καταληψιών διότι επιθυμεί όπως λέει να δείξει στον κόσμο οτι έτσι εξαντλεί κάθε δυνατότητα δημοκρατικού διαλόγου...
Οταν όμως ο κόσμος παρακολουθεί την σύγκλητο του ΑΠΘ να συνεδριάζει ανοιχτά υπό τη συνεχή επιθετικότητα ατόμων, που ουδεμία σχέση έχουν με την πανεπιστημιακή κοινότητα και κατ’επέκταση με την κάλυψη που παρέχει το άσυλο, τότε εκτός του ότι βλέπει την υποχωρητικότητα των πανεπιστημιακών να δίνει αφορμές σε περαιτέρω προκλήσεις, διαπιστώνει ότι οι διάλογοι με τους εκφραστές της αντιπαράθεσης υστερούν ακόμα και εκείνων στα άσυλα των ψυχικά ανιάτων.
Και όμως δεν πρόκειται για άσυλο ανιάτων αλλά για πανεπιστημιακό άσυλο που καταλύεται απο εκείνους που υποτίθεται οτι το διεκδικούν, τους ολίγους και μακράν κάθε δημοκρατικής συνείδησης φοιτητές που αυτάρεσκα δηλώνουν αριστεροί. Αριστεροί αν και καθόλα αντιδημοκρατικοί στις ενέργειἐς τους αφού φτάνουν στο σημείο να προπηλακίζουν πανεπιστημιακούς και να καταστρέφουν την περιουσία ενός ιδρύματος στο οποίο κάποτε θέλησαν να γίνουν μέλη. Πως αλλιώς θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κάποιος τα μέλη του Radio Revolt, του παράνομου σταθμού που υποδαυλίζει τις έκνομες ενέργειες ενάντια στην λειτουργία του ΑΠΘ, που ομολογούν χωρίς αιδώ ότι κατέστρεψαν τον σύστημα παροχής της διαδικτυακής επικοινωνίας του πανεπιστημίου διότι δεν τους παρέχονταν δωρεάν υπηρεσίες απο τους λειτουργούς του.
Σε ποιά ευρωπαϊκή χώρα θα υπήρχε τέτοια ομολογία και δεν θα παρενέβαινε ο εισαγγελέας να οδηγήσει στο αυτόφωρο τους δηλωσίες;
Σε ποιά ευρωπαϊκή χώρα η επίταξη βαγονιού του ΟΣΕ μέσα σε μια πόλη θα γινόταν ανεκτή μόνο και μόνο για να επιδειχθεί απο την κυβέρνηση μία κακώς εννοούμενη ευαισθησία υπερ των δικαιώματα των μειοψηφούντων που καταπατούν τα θέλω των πλειοψηφούντων;
Ο νόμος πλαίσιο 3549/07 προβλέπει ότι οι δυνάμεις καταστολής μπορούν να επέμβουν όταν υπάρχουν αυτόφωρα κακουργήματα όπως η κατασκευή, κατοχή και μεταφορά εκρηκτικών υλών και ναρκωτικών ουσιών ή αυτόφωρα εγκλήματα κατά της ζωής.
Είναι να αναρωτιέται κανείς για το σκεπτικό του νομοθέτη που διαμόρφωσε και επιμελήθηκε τον σχετικό νόμο...
Θεώρησε ατυχώς οτι τα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας μας είναι άνδρα εγκληματικών πράξεων, επηρεασμένος απο την εποχή της χουντοκρατούμενης παιδείας όταν πράγματι οι χώροι λειτουργούσαν ως βἀσεις αντίδρασης στον περιορισμό των ατομικών ελευθεριών με κάθε μέσο και παράβλεψε επιδεικτικά οτι το σημερινό πρόβλημα δεν είναι ακριβώς η διάπραξη κακουργημάτων ή εγκλημάτων κατά της ανθρώπινης ζωής στους πανεπιστημιακούς χώρους.
Άλλωστε η παρεμπόδιση λειτουργίας των διοικητικών οργάνων με συνέπεια την μη συνέχιση της παροχής εκπαιδευτικού έργου υπό συνθήκες ηρεμίας και πνευματικής δημιουργικότητας είναι για ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα το ίδιο αποτρόπαιη με την οποιαδήποτε απειλή ενάντια στην ανθρώπινη ζωή.
Τα εγκλήματα και οι απειλές κατά της ζωής θα έπρεπε να ταυτίζονται με τα εγκλήματα παρεμπόδισης στην απόκτηση γνώσης εάν δεν επρόκειτο για απόφαση της πλειοψηφίας.
Ο νομοθέτης επομένως δεν προέβλεψε οτι η παρεμπόδιση λειτουργίας ενός πανεπιστημίου θα μπορούσε να είναι κακούργημα ίσης διαβάθμισης με την απειλή κατά της ανθρώπινης ζωής και την εξαίρεσε απο την δυνατότητα παρέμβασης της αστυνομίας παραπέμποντας την στην ευχέρεια των πανεπιστημιακών να κρίνουν τα του οίκου τους. Εκείνοι αναγνωρίζοντας την ανυπαρξία της πολιτείας στο να τους προστατεύσει σπανιότατα προχωρούν σε ενέργειες που θεωρείται ότι εξαγριώνουν τους ολίγους αδιαφορώντας εάν έτσι εξαγριώνουν τους πολλούς που βλέπουν με απόγνωση να καταλύονται οι χώροι απο τους οποίους ανέμεναν μόνο ακαδημαϊκή επιβράβευση και πρόοδο.
Ο νομοθέτης σχεδίασε ένα νόμο πλαίσιο για το άσυλο που αν και πολλοί ισχυρίζονται οτι αρκεί η εφαρμογή του, είναι προφανές οτι ενεργούν υποκριτικά προσβάλλοντας την νοημοσύνη της σιωπηλής πλειοψηφίας που γνωρίζει οτι πρόκειται για ένα ανεφάρμοστο και προκλητικό νομικό κατασκεύασμα.
Πως αλλιώς θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ένας νόμος που θεωρεί αυτονόητο ότι εντός των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων κατασκευάζονται βόμβες μολότοφ ή ακονίζονται τα όργανα του εγκλήματος κατά της ζωής των πανεπιστημιακών;
Πως αλλιώς θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ένας νόμος που φτιάχτηκε στην λογική ενός προκλητικού φαρισαϊσμού ανεχόμενος την καταστροφή και τον βανδαλισμό της δημόσιας πανεπιστημιακής περιουσίας θεωρώντας την υποδεέστερη της πυρπόλησης αλλότριων στόχων με αυτοσχέδια πυρομαχικά;
Οχι δεν απαιτείται απλά η εφαρμογή του νέου νόμου για το άσυλο απο τους πανεπιστημιακούς και την πολιτεία.
Απαιτείται ένας νέος νόμος απο νομοθέτες που θα διακρίνονται για την βαθιά πανεπιστημιακή τους παιδεία και την αγάπη στον πολιτισμό και την γνώση. Ο σημερινός νόμος πλαίσιο αποτελεί μια φαρισαϊκή νότα στα πλαίσια μιας αντίληψης που ενυδατώνει το τέρας της τρομοκρατίας που δυστυχώς για τη χώρα μας απέκτησε ισχυρά πλοκάμια και εντός της πανεπιστημιακής κοινότητας.
