Περί "προγαμιαίου" συμβολαίου Κυβέρνησης - Τραπεζών

(Το ακόλουθο κείμενο δημοσιεύθηκε στην τοπική εφημερίδα ΚΗΦΙΣΙΑ, την 31/10/2008)

"Πιστεύω ότι οι τράπεζες είναι ποιο επικίνδυνες για την ελευθερία μας ακόμα και απο τους στρατούς που την επιβουλεύονται. Έχουν ήδη διαμορφώσει μια χρηματοδοτούμενη αριστοκρατία που έχει εξαναγκάσει την κυβέρνηση μας σε άμυνα. Η δυνατότητα έκδοσης χρήματος θα πρέπει να επιστρέψει στον έλεγχο του λαού στον οποίο το χρήμα ανήκει έτσι και αλλιώς..."

Θωμάς Τζέφερσον, Πρόεδρος ΗΠΑt: 1743 – 1826

Ο Θωμάς Τζέφερσον, τρίτος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, άτομο πολυτάλαντο και κύριος εμπνευστής της δήλωσης της ανεξαρτησίας (Declaration of Independence) είχε ήδη εντοπίσει και εκφράσει τον προβληματισμό του για τον επικίνδυνο ρόλο των Τραπεζών όταν γίνονται υποχείρια της αριστοκρατίας (σημερινής ολιγαρχίας) και ενεργούν ενάντια στα συμφέροντα του λαού.

Πολλά χρόνια αργότερα ένας άλλος πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Φραγκλίνος Ντελάνο Ρούσβελτ (FDR) αντιμετώπισε τις Τράπεζες με αντίστοιχο προβληματισμό παραμένοντας όμως πραγματιστής.

Ο νεοεκλεγείς το 1932 πρόεδρος Ρούσβελτ, βρέθηκε μέσα στη συνεχιζόμενη απο το 1929 καταστροφική πορεία της Αμερικανικής οικονομίας με τις Τράπεζες να καταρρέουν μαζί με την απομένουσα αυτοπεποίθηση του Αμερικανικού λαού...

Η πρώτη πράξη του προέδρου ήταν να εγκαινιάσει την άμεση επικοινωνία με τον λαό ξεκινώντας με την προσφώνηση «Φίλοι μου, θέλω να μιλήσω με σας, τους πολίτες των ΗΠΑ για το τραπεζικό μας σύστημα... Πιστέψτε με, το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε είναι ο φόβος... θα πρέπει να αντιληφθείτε οτι δεν είναι όλες οι τράπεζες ανίκανες να διαχειριστούν τα χρήματα που τους εμπιστεύεστε... Τα οσα συμβαίνουν ήταν αποτέλεσμα ολίγων που έγιναν η αιτία να δημιουργηθεί ένα αίσθημα γενικότερης ανασφάλειας που οδήγησε στο κλείσιμο των περισσοτέρων τραπεζών... Το οτι όμως βλέπετε τις τράπεζες κλειστές δεν σημαίνει οτι θα παραμείνουν κλειστές και για τις επόμενες μέρες...»

Τα λόγια του Ρούσβελτ έσωσαν 13.000 τράπεζες καταδικασμένες σε πτώχευση και τα κρυμμένα σε στρώματα δολάρια επέστρεψαν στους καταθετικούς τους λογαριασμούς αναθερμαίνοντας την οικονομία.

Η άκρως επικοινωνιακή παρέμβαση του Ρούσβελτ στόχευε στον πυρήνα του προβλήματος... τον φόβο. Όμως ο πρόεδρος δεν περιορίστηκε στην πρόσκαιρη επιτυχία διάσωσης των εμπορικών τραπεζών αλλά ίδρυσε την Τράπεζα Οικονομικής Ανασυγκρότησης (RFC) που αντι να δανείζει τις ήδη υπερδανεισμένες εμπορικές τράπεζες, κατηύθυνε του πόρους του κράτους στους τομείς με τις μεγαλύτερες ανάγκες χρηματοδότησης.

Η RFC, μέσω μια σειράς νέων φορέων (μεταξύ των οποίων και η γνωστή στις μέρες μας απο τη υπερχρηματοδοτήση των στεγαστικών δανείων Fannie Mae) χρηματοδοτούσε κατευθείαν τους τομείς απόκτησης κατοικίας, αγροτικής ανάπτυξης και βιομηχανικής παραγωγής που κρίθηκαν ως οι πλέον σημαντικοί για την αναζωογόνηση της οικονομικής δραστηριότητας του μεσοπολέμου, στις ΗΠΑ.

Η αμεσότητα της χρηματοδότησης, μέσω της RFC, αφενός περιόρισε τα προβλήματα στέγασης και διατροφής των απλών ανθρώπων και αφετέρου έβαλε τα θεμέλια της τεράστιας βιομηχανικής ανάπτυξης χάριν της οποίας οι ΗΠΑ μπήκαν στον ΒΠΠ με την βεβαιότητα του νικητή...

Αν βγαίνουν κάποια συμπεράσματα απο την δημιουργία της RFC, αυτά προέρχονται απο την αποτελεσματικότητα με την οποία αντιμετωπίσθηκε η φτώχεια ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού που είχε φθάσει στα όρια της απόλυτης ανέχειας σε αντιδιαστολή με τα αποτελέσματα που θα είχε ο κρατικός δανεισμός των εμπορικών τραπεζών στην αναθέρμανση της οικονομίας. Με αλλα λόγια η τριβή στην πορεία διάθεσης των κεφαλαίων μεσω της εμπορικής οδού θα ήταν τέτοια που το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν κατά πολυ υποδεέστερο.

Και όμως ο Ρούσβελτ είχε καλύτερη λύση που παράβλεψε...

Η RFC, δάνειζε με οτι διέθετε διότι δεν είχε την δομή των εμπορικών τραπεζών που δανείζουν με ένα πολλαπλασιαστή που αυξάνει τις διατιθέμενες στους τελικούς αποδέκτες πιστώσεις.

Αν π.χ δάνειζε με τον καθιερωμένο επι 10 πολλαπλασιαστή επι των διαθεσίμων των εμπορικών τραπεζών, τα σημερινά $ 700 δις του σχεδίου Πόλσον, θα μετατρέπονταν σε $ 7 τρις, καλύπτοντας πολύ περισσότερες ανάγκες... Δυστυχώς ο Ρούσβελτ δεν σχεδίασε την λειτουργία της κρατικής τράπεζας ανασυγκρότησης σύμφωνα με το μοντέλο λειτουργίας των ιδιωτικών τραπεζών...

Σήμερα όμως μια κρατική τράπεζα που θα λειτουργούσε με ένα μικτό σὐστημα, θα κατάφερνε να είναι πολύ ποιο αποτελεσματική αυγατίζοντας τα ποσά που θα διετίθεντο στην ανασύσταση της ελλειμματικής απο την τρέχουσα κρίση ρευστότητας χωρίς να αναγκάζει την κυβέρνηση να εξαρτάται αποκλειστικά απο τις ιδιωτικές τράπεζες και τις τριβές που δημιουργούν οι μηχανισμοί διάθεσης των πιστώσεων στους τελικούς αποδέκτες.

Εάν στην πορεία συνέβαινε να πτωχεύσουν ιδιωτικές τράπεζες, αυτές θα εθνικοποιούνταν συνεχίζοντας την λειτουργία τους με το ήδη εξειδικευμένο προσωπικό και την υπάρχουσα πελατεία, με την διαφορά οτι τα κέρδη τους θα περνούσαν στην κυβέρνηση μειώνοντας τις ανάγκες των φορολογικών της αναγκών. Σε εύλογο βάθος χρόνου και με την πλήρη ανάκαμψη της ρευστότητας στην οικονομία, οι κρατικοποιημένες τράπεζες θα επαναϊδιωτικοποιούντο με σημαντικά οφέλη.

Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία στην πολιτεία της Πενσυλβανίας απο έναν άλλο πρόεδρο των ΗΠΑ, τον Βενιαμίν Φρανκλίνο ενώ αντίστοιχη περίπτωση είχαμε και με την μερική κρατικοποίηση των Σκανδιναβικών Τραπεζών την περασμένη δεκαετία που απέφεραν με την επανιδιωτικοποίηση τους σημαντικά έσοδα.

Ο προτεινόμενος συνδυασμός επιλογών μιας κρατικής Τράπεζας Ανασυγκρότησης που όμως θα λειτουργούσε στη λογική των εμπορικών τραπεζών, έχοντας δηλαδή την ευχέρεια να δανείζει πολλαπλάσια των διαθεσίμων της ποσά χωρίς να εμπλέκεται σε πλήρη διάθεση προιόντων καταναλωτικής πίστης παρά μόνο σε στοχευμένες αναπτυξιακές δραστηριότητες, όπως η γνωστή σε μας ΕΤΒΑ, σε συνεργασία με ένα δίκτυο ιδιωτικών και δημόσιων εμπορικών τραπεζών, όπως πριν χρόνια η Εθνική Τράπεζα Ελλάδος με τις τότε ιδιωτικές εμπορικές Τράπεζες, θα είχε πολλαπλάσια αποτελέσματα όσων θα επιτευχθούν με το υπεσχημένο προγαμιαίο συμβόλαιο των 28 δις € μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης και των διατιθέμενων να συμμετάσχουν Ιδιωτικών Τραπεζιτών.

Αντίθετα, η σημερινή μορφή του προγαμιαίου συμβολαίου των 28 δις € φαίνεται οτι διαπραγματεύεται την συνεχιζόμενη αδιαφάνεια στη διαχείριση των πόρων των ιδιωτικών τραπεζών με όρους που αντι να τοποθετούν την προτεραιότητα στην αναπτυξιακή πλευρά του εγχειρήματος υπερτονίζουν την εξασφάλιση της ΠΙΣΤΗΣ μέσω της διατήρησης των προνομίων των ιδιωτών τραπεζιτών.

Καθίσταται επομένως δικαιολογημένη η εκτίμηση ότι το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης βοήθά μεν την ρευστότητα αλλά μέσα απο την ευμάρεια των τραπεζικών ιδρυμάτων των οποίων η κερδοφορία τα τελευταία χρόνια είχε γίνει τουλάχιστον προκλητική και απόλυτα αναντίστοιχη στο περί δικαίου αίσθημα όλου του Ελληνικού πληθυσμού.

Επιπλέον, όπως τόνισε γνωστός για την καθαρότητα του λόγου του Έλληνας τραπεζίτης που δεν θα μετάσχει στο πρόγραμμα κρατικής ενίσχυσης: «Όποιος δεν έχει ανάγκη την ενίσχυση να μην την πάρει αλλά όποιος την έχει να δεχθεί την κρατική παρέμβαση...» Οι λογικές της ολόκληρης πίττας ενω ο σκύλος παραμένει χορτάτος είναι ανέφικτες σε μια εποχή που και οι θαυματοποιοί ευρίσκονται στις ουρές των ανέργων...

Μια νέα θεώρηση με σεβασμό σε ότι μας δημιούργησε αλλά και σε εκείνο που στοχεύουμε...

(Ακόλουθη επιστολή στάλθηκε σε περίπου 200 επιλεγμένες διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου)

Αγαπητοί μου φίλοι,

Σε μια εποχή κρίσεων απο την υπερφίαλη πολιτική του Ρεμπουπλικανικού κόμματος των ΗΠΑ, συνδυασμένη με την ακατάσχετη ροπή προς την κερδοσκοπία αλλά και απο την αδιέξοδα λαϊκίστικη τακτική των Δημοκρατικών που επιδίωκαν χωρίς να συλλογιούνται... (Χαρακτηριστικά που δυστυχώς είναι ακόμα ποιο ισχυρά γιαυτό και ποιο επίκαιρα στην πατρίδα μας, παρά το οτι εκδηλώνονται με τρόπους που ταιριάζουν καλλίτερα στις δυνατότητες ενός λαού που πλέον δεν ηγείται παρά ακολουθεί την μοίρα του σε μια πορεία που δεν διαφέρει σημαδιακά απο εκείνη των υπόδουλων στους Τούρκους προγόνων μας, πριν τελικά επαναστατήσουν) έχουμε ανάγκη οχι απλά απο ιδέες αλλά και απο άτομα ή ομάδες που θα αντιληφθούν επιτέλους οτι υπάρχει μια ποιο καθαρή, ποιο σίγουρη και ποιο ελπιδοφόρα πορεία για το μέλλον μας.

Η πορεία αυτή δεν μπορεί παρά να είναι ένας ευφυής συνδυασμός πρωτοβουλιών απο ελεύθερους ανθρώπους που αντι της εξάρτησής τους θα προβάλλουν τις δυνατότητες για το μέλλον μέσα απο την τεχνολογία και την γνώση...

Το χρήμα θα είναι πάντα επιρρεπές σε φαντασιακές αξίες που θα του δίνουν την θέση που επιθυμούν και μπορούν να επιβάλλουν οι ελάχιστοι απο τους κατέχοντες...

Η συρρίκνωση επομένως της οικονομικής ολιγαρχίας στις ΗΠΑ είναι και θα συνεχίσει να γίνεται ολοένα και περισσότερο το προφανέστερο σύμπτωμα των καιρών και ο δείκτης του ποιος τελικά θα έχει το πλεονέκτημα...

Όμως το χρήμα ενέχει αξιακά ακόμα μεγαλύτερους κινδύνους για τους κατέχοντες απο τους μη έχοντες...

Αυτοί, οι μη έχοντες, μπορούν να περιοριστούν στη δύναμη του μυαλού τους, στην κατάκτηση και διατήρηση της γνώσης που λειτουργεί καταλυτικά ενάντια σε όσους επιβουλεύονται τις ιδέες της ελευθερίας και της εξέλιξης του ανθρώπου στη γη, εξέλιξης που θα τον φέρνει ολοένα πλησιέστερα στην ευτυχία και την ολοκλήρωση σε ένα πλαίσιο αρμονίας που θα δημιουργεί το αίσθημα της πληρότητας και θα καταλήγει στην βαθύτερη κατανόηση του μεγαλειώδους σύμπαντος στο οποίο αποτελεί μια απειροελάχιστη αλλά οχι ασήμαντη οντότητα.

Σήμερα, με το γκρέμισμα των θέσφατων και των ονειρώξεων της αμερικανικής αυτοκρατορίας, έχουμε ουσιαστικούς λόγους να ελπίζουμε οτι μπορούμε χάριν στην γνώση και στην ευστοχία των επιλογών μας να ανέβουμε τις κλίμακες της ολοκλήρωσης και να πλησιάσουμε το αγαθό της ευτυχίας μέσα απο μια ποιο ουσιαστική ζωή.

Η τεχνολογία μπορεί αλλά οχι ξεκομμένα απο την ολοκληρωμένη γνώση και την πνευματική ισορροπία να βοηθήσει σε αυτό.

Η επισυναπτόμενη ενημέρωση δείχνει την προσπάθεια μιας μικρής ομάδας επιστημόνων που αγωνίζονται, βασιζόμενοι στην γνώση, για την απεξάρτηση του ανθρώπου απο τις ψευδαισθήσεις της αλόγιστης βιομηχανοποίησης που μας κληρονόμησε η βιομηχανική επανάσταση...

Περιοριστήκαμε στον χώρο των ψευδαισθήσεων μας και θεωρήσαμε το αγαθό του ανθρώπου να σκέπτεται, να αναγνωρίζει τα λάθη του και να επανεπιχειρεί απο ολότελα νέους δρόμους για την επίτευξη των στόχων του ως υποδεέστερο της συντήρησης του να ακολουθεί την παράδοση εκφραζόμενη σε μία θνησιγενή πορεία προς το μέλλον, βασιζόμενη αποκλειστικά στην εκμετάλλευση των φαινομενικά φθηνών ορυκτών αποθεμάτων της γης...

Σήμερα, έχουμε την δυνατότητα να ισχυριστούμε με βεβαιότητα οτι η δύναμη της επιβίωσής μας βρίσκεται γύρω μας και ελάχιστα επάνω στο όχημα της συμπαντικής μας πορείας, τη γή μας...

Το περιεχόμενο επομένως των στρατηγικών μας επιλογών πρέπει να αλλάξει διαφυλάττοντας την επιβίωση μας στον πλανήτη γη που θα είναι πάντα η πλατφόρμα επίτευξης των στόχων μας...

Για να συμβεί αυτό, η γη μας θα πρέπει να παραμείνει καθαρή και αμόλυντη, ένα περιβάλλον που να αξίζει στους ενοικιαστές του, μια βάση που θα τιμά τους κατοίκους της, ένας τόπος που θα βοηθά στην τεχνολογική και τελικά στην πνευματική τους ανέλιξη.

Η γη μας δεν μπορεί να καταδικαστεί σε μια πορεία αλόγιστης καταστροφής εξασφαλίζοντας την οπισθοδρόμηση σε εμάς τους κατοίκους της.

Η γη μας μπορεί και πρέπει να γίνει ο ευχάριστος σταθμός για το επόμενο βήμα στο οποίο θα βρεθούμε με την ικανοποίηση οτι αφήσαμε το προηγούμενο ως πραγματικό δείγμα του σεβασμού μας στον αέναο δημιουργό της συμπαντικής μας πορείας προς την τελειότητα...

Δείτε την προσπάθεια των ολίγων να πορευθούν σε αυτόν τον νέο κόσμο στην ακόλουθη διαδικτυακή διεύθυνση :

http://www.theorionproject.org/en/index.html



Breaking News from the Orion Project

In response to our recent call for engineering professionals, to work with The Orion Project, over 70 such candidates have offered their services.
We now ask the public to fully support and fund The Orion Project so that the best engineering candidates can be brought together to develop the definitive solution to the world's energy and environmental crisis.
Here is one example of the kind of amazing brain-trust now offering to work with The Orion Project: An engineer and inventor of stellar credentials, but who wishes to remain confidential, has offered to work full time with us on new energy solutions. This scientist has successfully built new energy and antigravity systems for major corporations and the US government and is ready to now bring all of this knowledge to the project. His technology has been reproduced by the largest department of defense laboratory and is proven-not theoretical. He is confident that within a year, the world would have a completely new way to generate clean, limitless energy from the Quantum vacuum.
Unfortunately, we do not yet have the funds to even outfit the laboratory we would need to carry forward this amazing research. Will you help us?
Where I live in Albemarle County (population 125,000) Virginia, we raised over $6 million to build a new shelter for stray dogs and cats. The Orion Project budget is for approximately half that amount. Surely, with this kind of talent ready to work full time on revolutionary new energy solutions we can raise half the amount raised for the local animal shelter!
Please help us by telling everyone you know about the promise of new energy and The Orion Project. And please give generously today so we may bring these scientists and others together to work on the energy solutions the world needs today!

Thank you for your support!
Steven M. Greer MD

Η μουσική είναι πλέον πένθιμη... δεν χορεύεται...

(Το ακόλουθο κείμενο δημοσιεύθηκε στην τοπική εφημερίδα ΚΗΦΙΣΙΑ, την 24/10/2008)

Όσοι διάβασαν τα λόγια του Chunk Prince, ενός απο τα σημαντικά στελέχη της Citibank σε προηγούμενο φύλλο της ΚΗΦΙΣΙΑ, θα κατάλαβαν οτι πρόκειται για τη μουσική του χρήματος και κυρίως του αφροχρήματος που δημιούργησε η υπερβολική μόχλευση χάριν των γενναίων αποδόσεων σε όσους έπαιρναν τον κίνδυνο να επενδύσουν σε παράγωγα.

Πρόκειται για κανονικό χρήμα που στήριξε εκατομμύρια στεγαστικών δανείων των ασθενέστερων τάξεων στις ΗΠΑ, αλλά μεγεθύνθηκε με δεύτερα ή και τρίτα δάνεια πάνω στα ίδια υποκείμενα (πληθωρισμένες αξίες στέγης) ενώ πήρε τεράστιες διαστάσεις, όπως διογκώνεται η υγρή Πολυουρεθάνη ερχόμενη σε επαφή με τον αέρα, όταν μετατράπηκε σε δομημένα ομόλογα συνδυασμένα με περίτεχνα παράγωγα που εξασφάλιζαν τάχα τον πιστωτικό κίνδυνο μέσω εγγυητών β’ διαλογής, ανίκανων στην πραγματικότητα να καλύψουν μια πιθανή μαζική αστοχία της αγοράς, όπως και έγινε.

Οταν οι τράπεζες συνειδητοποίησαν ότι η αξία των σπιτιών σταμάτησε να ανεβαίνει, δεν τολμούσαν να διακόψουν την παροχή δανείων διότι «όσο έπαιζε η μουσική έπρεπε να χορεύουν» για να μη καταλάβει κανείς οτι δεν θα τα κατάφερναν πρώτοι αυτοί... Το σύνδρομο του γενναίου χωρίς αιτία τους είχε καθηλώσει σε πορεία θανάτου...

Φαντασθείτε το συναίσθημα του χορευτή που έχει ήδη μάθει οτι πρόκειται για τον τελευταίο χορό, τον χορό του νεκρού και αρνείται, λόγω ανταγωνισμού, να το δείξει... Πόσο τραγικό το να μην εμφανίζεται εκείνος που θα πει «κυρίες και κύριοι, η μουσική είναι πλέον πένθιμη... δεν χορεύεται...»

Οι πρώτες που τελικά το αποδέκτηκαν ήταν οι απόλυτα εξουθενωμένες μικρές Αμερικανικές τράπεζες...

Σιγά-σιγά το «πάρτυ» σίγασε και η Αμερικανική κυβέρνηση, αισθανόμενη η ίδια υπεύθυνη για την κατάσταση που δημιουργήθηκε, με την άστοχη, υπερφίαλη και συγκρουσιακή πολιτική της, έκανε τα πρώτα βήματα για να βρεθεί μια λύση.

Ασκημένη στους χιλιάδες νεκρούς χάριν του υποτιθέμενου αγώνα ενάντια στην τρομοκρατία, στους πολέμους του ΙΡΑΚ και του Αφγανιστάν, είχε το περίσσευμα θάρρους να εξομολογηθεί την αποτυχία της χρηματοοικονομικής της πολιτικής χωρίς να αναφέρει τις βαθύτερες αιτίες της... θυμίζοντας έτσι τον γιατρό που πετάει την συνταγή στον ασθενή χωρίς να γνωρίζει το ιστορικό του...

700 δις δολάρια για την αγορά των κακών ομολόγων που είχαν μείνει αμανάτι στα χέρια των τραπεζών δηλητηριάζοντας την ΠΙΣΤΗ στις ενδοτραπεζικές συναλλαγές και καταστρέφοντας τον πλούτο τους... ήταν η απόφαση.

Ασφαλώς το σύστημα δεν είχε δώσει την προσοχή που άρμοζε στην τεράστια καταστροφή του πλούτου, ένδειξη ικανή να κρίνει την υγεία μιας επιχείρησης... Οι λογιστικοί κανόνες1, ιδιαίτερα μετά την συστηματική απορύθμιση, έκρυβαν αντι να εμφανίζουν στον επενδυτή το σαράκι που έτρωγε τα σωθικά (πλούτο) της τράπεζας ή της επιχείρησης που είχε εμπιστευθεί τις οικονομίες του.

Ο πρόεδρος Μπούς, ως νέος Ρωμαίος Αυτοκράτωρ, βοηθούμενος απο τον υπουργό οικονομικών Χένρι Πόλσον στο να δει αυτήν την σκοτεινή πλευρά της λογιστικής, αποφάσισε να ανανεώσει τον χαμένο πλούτο των πιστωτικών ιδρυμάτων της χώρας του αγοράζοντας την σαβούρα... ως ο μεγαλύτερος παλιατζής όλων των εποχών...

Ήταν αυτό το αίσθημα προσβολής και η αμφιβολία πολλών απλών ανθρώπων για την ειλικρίνεια των προθέσεων του Προέδρου τους, που δυσκόλεψε την έγκριση του σχεδίου... Τους είχαν άλλωστε πονηρέψει και οι διαδηλωτές με τις Φερράρι...

Ακόμα και μετά την έγκρισή του, το σχέδιο Πόλσον συνεχίζει να τροποποιείται με την τελική ετυμηγορία για τον τρόπο διάθεσης των χρημάτων να διαμορφώνεται πλέον απο τις σκέψεις του νέου Μάγου της χρηματοοικονομικής, του Πρωθυπουργού της Βρετανίας Γκόρντον Μπράουν.

Πρέπει να δεχτούμε οτι αυτός ο άνθρωπος ήταν πολυ στρεσαρισμένος τελευταία με τον αρχηγό των συντηρητικών Ντέιβιντ Κάμερον, να τον έχει στριμώξει για τα καλά, ρίχνοντάς του υποτιμητικά βελάκια (Darts), κατά την συνήθεια των Εγγλέζων στις αγαπημένες τους μπυραρίες (Pump)

Ο Μπράουν αιμορραγούσε και καμία πολιτική οργάνωση δεν έδειχνε ευαισθησίες αντίστοιχες των φιλοζωικών οργανώσεων στην άθλια πρακτική των βοηθών ταυρομάχων (banderilleros) να κουράζουν τους ταύρους με μικρά διακοσμητικά βέλη…

Εκεί, στον δρόμο προς την πολιτική απαξίωση, ο Μπράουν σκέφθηκε οτι ήταν επι δέκα χρόνια υπουργός οικονομικών και δεν θα άφηνε έναν Αμερικάνο ούτε έναν Γάλλο να πάρουν την πρωτοβουλία...

Η σκέψη ήταν λαμπρή: Αναλογίστηκε ότι αντί να κατασπαταλήσει τα χρήματα των Βρετανών φορολογουμένων στην αγορά αχρείαστων δομημένων ομολόγων, να αγοράσει όπως οι Σουηδοί πριν μερικά χρόνια μετοχές, περιορίζοντας τον σοσιαλισμό του μέτρου με την επιλογή προνομιούχων, χωρίς δικαιώματα ψήφου...

Το σχέδιο Μπράουν μεταμόρφωσε αναπάντεχα το πρώην σκυλάκι του Μπλαίρ σε σκύλο Αγίου Βερνάρδου ενω ο Μπους έγινε ξαφνικά το καλοκουρεμένο κανίς που ακολουθούσε χοροπηδώντας ανέμελα τον γιγαντωμένο φλεγματικό φίλο του...

Αν και οι σκιτσογράφοι συνηθίζουν να εκφράζουν την πολιτική με ισχυρές δόσεις υπερβολής, η συσχέτιση δυνάμεων των προσφιλών μας δίποδων είναι ενδεικτική της νέας εποχής...

Ο Μπράουν, ως προνοητικός Βρετανός, μοίρασε τα αυγά σε περισσότερα καλάθια από το μοναδικό του πρώην Πρόεδρου της Goldman, Sachs & Co Πόλσον. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να προτείνει ένα σχέδιο που θα άφηνε ανενόχλητους τους κερδοσκόπους εις βάρος των φορολογουμένων...

Όρισε λοιπόν οτι θα διαθέσει 50 δις λίρες Αγγλίας για την αγορά προνομιούχων μετοχών των μεγάλων βρετανικών τραπεζών.

Αποφάσισε να δώσει πολλά περισσότερα, 250 δις λίρες, ως εγγύηση των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων των τραπεζών ώστε αν τα χρειαστούν να ξέρουν οτι θα τα έχουν, ενθαρρύνοντας έτσι τον δανεισμό των επιχειρήσεων...

Τἐλος, η Τράπεζα της Αγγλίας αποφάσισε, λειτουργώντας στο ίδιο μήκος κύματος, να βελτιώσει την ρευστότητα των Βρετανικών τραπεζών με το να δροσίσει την διατραπεζική ανυδρία με 200 δις λίρες. Εν τω μεταξύ η Βρετανική κυβέρνηση θα υποστηρίξει την ρευστότητα μέσω της ΚΤΑ, με την έκδοση κρατικών ομολόγων, με ελκυστικό αλλά οχι επιπέδου δομημένων επιτόκιο, προς κάθε ενδιαφερόμενο επενδυτή...

Το πακέτο Μπράουν έγινε μονομιάς το κυρίαρχο θέμα των συζητήσεων σε όλη την Ευρώπη ενω ο λαχανιασμένος Σαρκοζί το αποδέχτηκε ως πολυ εξυπνότερο του ανεπεξέργαστου δικού του σχεδίου των € 400 δις με την Μέρκελ και τον Μπερλουσκόνι να χειροκροτούν ενθουσιωδώς την απόφαση.

Στην Ελλαδίτσα μας θα ρωτήσετε, στην Ελλαδίτσα μας τι κάνουμε;

Ε καλά εδώ γιατί να λάβουμε μέτρα όταν όλοι οι Ελληνες τραπεζίτες εν χορώ ισχυρίζονται οτι το Ελληνικό Τραπεζικό σύστημα είναι ασφαλές;

Ακόμα και η Ελληνίδα διευθύντρια του Private Banking της Citibank βρέθηκε σε δυσαρμονία με τον κύριο Chunk Prince, ισχυριζόμενη οτι η εδώ παρουσία της τράπεζας είναι ανεπιφύλακτα ισχυρή...

Ξέρουμε όμως ως Ελληνες το χούι μας για το τρέξιμο της τελευταίας στιγμής ισχυριζόμενοι μάλιστα ότι όλα ήταν δική μας ιδέα... Μας διακατέχει η εμμονή της υπερτέρας φυλής, του να είμαστε πρώτοι απο κάποια σκοπιά... Και τελευταίοι να είμαστε, βρίσκουμε τρόπο αναστρέφοντας το γράφημα να εξασφαλίζουμε την πρωτιά...

Έτσι γίναμε οι καλύτεροι μαθητές του Μπράουν... Μα τι λεω τώρα... Ήδη τον ξεπεράσαμε...

1. Ακόμα και εν μεσω της τρέχουσας κρίσης, το μέλημα όλων είναι το καμουφλάζ του προβλήματος με την λογική των «ευέλικτων αξίων» που προτείνει το Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο 39, ώστε απο τη μια οι ζημιές να εμφανίζονται ως μείωση περιουσίας και απο την άλλη η μείωση περιουσίας να αγνοείται διότι παίρνονται οι ιστορικές τιμές απόκτησής της...
   
   
   

Η αντιμετώπιση της κρίσης...

(Το ακόλουθο κείμενο δημοσιεύθηκε στην τοπική εφημερίδα ΚΗΦΙΣΙΑ, την 17/10/2008)

Διαμόρφωνα τις σκέψεις μου για την αντιμετώπιση της τρέχουσας χρηματοοικονομικής κρίσης, βασισμένες στο σχέδιο του πρωθυπουργού της Βρετανίας Gordon Brown, όταν τράβηξε την προσοχή μου ένα κείμενο με βαθύτερα στοιχεία προβληματισμού.

Πρόκειται για έναν ποιο ρηξικέλευθο τρόπο αντιμετώπισης της σημερινής αλλά και των μελλοντικών κρίσεων και αυτό ίσως είναι το στοιχείο της υπεροχής του έναντι όσων προτάσεων έχουν ακουστεί μέχρι τώρα.

Την πρόταση, δημοσιευμένη απο μια ομάδα ενεργών πολιτών του διαδικτύου, την G7001, την αναφέρω σχεδόν αυτούσια, μεταθέτοντας τον σχολιασμό του σχεδίου Brown για το επόμενο φύλλο της ΚΗΦΙΣΙΑ.

Δημοσιονομική ομοσπονδία στην Ευρωζώνη; Μήπως να το ξανασκεφτούμε;

Στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωζώνης, που διεξήχθη την περασμένη Κυριακή στο Παρίσι με τη συμμετοχή και της Βρετανίας, η Ευρώπη απέδειξε ότι είναι σε θέση, εφόσον το επιθυμεί, να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην παγκόσμια οικονομική κρίση. Το σχέδιο Brown για κρατικές εγγυήσεις πενταετίας στον διατραπεζικό δανεισμό με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας και την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, καθώς και ισχυρή πολιτική δέσμευση για αποφυγή της χρεοκοπίας των ευρωπαϊκών τραπεζών, υιοθετήθηκε απ’ όλα τα κράτη του euro group μέσα σ’ ένα κλίμα διάχυτης ομοψυχίας και αποφασιστικότητας.

Η θετική αντίδραση των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων την περασμένη Δευτέρα, σε καμία περίπτωση δεν ήταν αναμενόμενη, ούτε ήταν εξασφαλισμένη εκ των προτέρων η θετική αποδοχή των μέτρων από τα Μέσα και τους πολίτες. Όμως συνέβη. Πράγμα που αποδεικνύει ότι η συντονισμένη και αποφασιστική συνεργασία των ευρωπαϊκών κρατών είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση οικονομικών κρίσεων, είτε αυτές εμφανίζονται με τη μορφή ασυμμετρικών σοκ (γεωγραφικά και κλαδικά επικεντρωμένων κρίσεων), όπως για παράδειγμα συνέβη με τις τράπεζες αρχικά, είτε με τη μορφή μιας γενικευμένης ύφεσης, όπως κινδυνεύει να εξελιχτεί η κατάσταση στην οικονομία σε βάθος χρόνου.

Εάν μάθαμε κάτι από την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής την Κυριακή είναι ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση, όπως και η οποιαδήποτε γενικευμένη οικονομική αναταραχή αντίστοιχου μεγέθους, απαιτεί γρήγορα αντανακλαστικά και διάθεση υπέρβασης της πεπατημένης οδού από ένα ενιαίο πολιτικό κέντρο. Το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο που διέπει την ΟΝΕ με το γνωστό μίγμα νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, είναι αμφίβολο κατά πόσο λύνει τα προβλήματα που προκαλούνται από μεγάλες οικονομικές κρίσεις. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, που δίνει περισσότερο έμφαση στον περιορισμό των ελλειμμάτων και λιγότερο στην ευελιξία των εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών, σε συνδυασμό με την ανοιχτή μέθοδο συντονισμού των οικονομικών πολιτικών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, εν απουσία ενός ισχυρού κέντρου λήψης καθημερινών αποφάσεων, εμποδίζει τη λειτουργία των αυτόματων σταθεροποιητών που απαιτούνται σε συνθήκες έντονων οικονομικών διαταράξεων.

Την περασμένη Κυριακή, η Ευρώπη αν και έδρασε με καθυστέρηση ενός και πλέον μήνα, κέρδισε τελικά μια μάχη. Ανέτρεψε το κλίμα πανικού και πέτυχε τη σταθεροποίηση -πόσο πρόσκαιρης ή όχι θα δείξει- των προσδοκιών των πολιτών και των επενδυτών απέναντι στο τραπεζικό σύστημα. Δεν κέρδισε όμως τον πόλεμο, που δεν είναι άλλος από την επερχόμενη οικονομική ύφεση η οποία τώρα μας χτυπάει την πόρτα.

Η ύφεση έρχεται και θα χρειαστεί ενδεχομένως να την αντιμετωπίσουμε με πολλά περισσότερα και πολλαπλά ισχυρότερα εργαλεία από μια έκτακτη Σύνοδο Κορυφής που εγγυάται απλώς τον διατραπεζικό δανεισμό. Πόσο μάλλον που στο μέλλον οι Ευρωπαίοι ίσως να μην έχουμε στη διάθεσή μας τους άσους του «μάγου» της οικονομίας, όπως χαρακτήρισαν τα Γαλλικά μέσα ενημέρωσης, τον Βρετανό πρωθυπουργό Gordon Brown.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες, το ερώτημα που ξαναέρχεται στο προσκήνιο για πολλοστή φορά τα τελευταία 30 χρόνια, είναι εάν σε συνθήκες νομισματικής ένωσης επιβάλλεται ένας μεγαλύτερος βαθμός κεντρικοποίησης της δημοσιονομικής πολιτικής έτσι ώστε να αντιμετωπίζονται πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά ασυμμετρικά σοκ και γενικευμένες υφέσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία;

Πολλοί είναι αυτοί που ισχυρίζονται ότι η οικονομική σταθεροποίηση μιας έντονα αλληλοεξαρτώμενης οικονομίας, ιδιαίτερα μιας νομισματικής ένωσης που μάλιστα δε συνιστά άριστη νομισματική περιοχή, υπό την έννοια ότι χαρακτηρίζεται από ανόμοιες παραγωγικές συνθήκες από περιοχή σε περιοχή και χαμηλή ευελιξία αγορών και παραγωγικών συντελεστών, πρέπει να ασκείται από κεντρικά όργανα με τη συνδρομή ενός κεντρικού προϋπολογισμού και υπό τις αποφάσεις ενός ομοσπονδιακού, στην προκειμένη περίπτωση υπερεθνικού πολιτικού κέντρου, όπως συμβαίνει σε όλες τις ομόσπονδες οικονομίες. Μόνο έτσι είναι δυνατόν να υπάρξουν γρήγορα αντανακλαστικά, αποφασιστικότητα και επαρκείς πόροι για να αντιμετωπιστεί μια οικονομική κρίση, που δημιουργεί η ασυντόνιστη δράση πολλών επιμέρους δημοσιονομικών πολιτικών.

Διαχρονικά, οι αντιστάσεις των Ευρωπαίων απέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο υπήρξαν εξαιρετικά ισχυρές. Η ολοκλήρωση της ΟΝΕ, μέσα από τη δημιουργία μιας δημοσιονομικής ομοσπονδίας δίπλα στην ήδη υπάρχουσα νομισματική ένωση, συνεπάγεται παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας των κρατών μελών σε ένα ακόμη κρίσιμο πεδίο πολιτικής και μπορεί να νομιμοποιηθεί μόνο από την παρουσία ενός δημοκρατικού συστήματος αποκάλυψης των προτιμήσεων των ευρωπαίων ψηφοφόρων σε ένα κεντρικό επίπεδο. Δηλαδή από μία δημοκρατικά εκλεγμένη ευρωπαϊκή οικονομική εξουσία. Διαχρονικά τόσο η απροθυμία των εθνικών κρατών να προχωρήσουν σε τέτοιες ριζοσπαστικές κινήσεις ενοποίησης όσο και η έλλειψη ενός πραγματικού ευρωπαϊκού δήμου σε κοινοτικό επίπεδο καθιστούσαν και συνεχίζουν να καθιστούν και τώρα μια τέτοια εξέλιξη εξαιρετικά απίθανη.

Όμως, ας αναρωτηθούμε πόσο πιθανό ήταν να κυκλοφορήσει το ευρώ πριν από είκοσι χρόνια; Μήπως, με δεδομένη την επερχόμενη παγκόσμια οικονομική ύφεση το κλίμα αλλάξει; Μήπως οι τεχνητές συνθήκες συνταγματοποίησης από τα κάτω που προσπάθησε να πετύχει ο διάλογος για το ευρωσύνταγμα, τώρα δημιουργηθούν από την ίδια την οικονομική και πολιτική πραγματικότητα η οποία κυοφορεί μέσα της το νέο; Μήπως τελικά αναζητηθούν νέοι δρόμοι διαφυγής από την κρίση πέρα και έξω από το άθροισμα επιμέρους εθνικών πολιτικών;

Δε μας βγαίνει απ’ το μυαλό ότι εδώ και 50 χρόνια η Ευρώπη προχωράει μπροστά, ενοποιείται και διευρύνεται σχεδόν πάντα με αφορμή μια μεγάλη διεθνή κρίση. Από την αναγκαστική συμφιλίωση Γαλλίας και Γερμανίας μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο σε συνθήκες Ψυχρού Πολέμου που δημιούργησε την ΕΟΚ, έως την πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας του ‘70 που οδήγησε στην Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη μέχρι και την πτώση του Υπαρκτού Σοσιαλισμού που οδήγησε στο Μάαστριχτ και τις διαδοχικές διευρύνσεις προς ανατολάς, η Ευρώπη αποδεικνύει ότι κάνει άλματα προς την «ever closer union» μόνο έπειτα από σοβαρές συστημικές πολιτικές ή οικονομικές κρίσεις. Δημοσιονομική ομοσπονδία στην Ευρωζώνη λοιπόν. Μήπως να το ξανασκεφτούμε;

1. Η Γενιά των 700 ευρώ (G700) είναι μια εναλλακτική κίνηση του διαδικτύου στην οποία συμμετέχουν νέοι, στην ηλικιακή ομάδα 25 με 35, οι οποίοι προβληματίζονται έντονα για τη γενιά τους και αυτά που της επιφυλάσσει το μέλλον.
   

Οταν θα σταματήσει η μουσική... Τα αιτία μιάς υποβόσκουσας κρίσης (συνέχεια...)

(Το ακόλουθο κείμενο δημοσιεύθηκε στην τοπική εφημερίδα ΚΗΦΙΣΙΑ, την 12/10/2008)


«Οταν θα σταματήσει η μουσική, όσον αφορά την ρευστότητα, η κατάσταση θα γίνει περίπλοκη. Όσο όμως η μουσική παίζει θα πρέπει να χορεύεις... Εμείς χορεύουμε ακόμα»

Chunk Prince – Citibank executive officer

Είδαμε την προηγούμενη εβδομάδα οτι η υποβόσκουσα κρίση έχει βαθιά τις ρίζες της όχι μόνο στον χρόνο αλλά και στις πολιτικές των Δημοκρατικών και των Ρεμπουπλικάνων των ΗΠΑ.

Φτάσαμε στην σημερινή εκρηκτική κατάσταση μετά απο πορεία τριάντα τουλάχιστον ετών, κατά την διάρκεια των οποίων ωρίμαζαν ο συνθήκες της καταστροφής όσο και αν όλοι ισχυρίζονταν οτι εξυπηρετούσαν καλοπροαίρετα τους στόχους ανάπτυξης και βελτίωσης του επιπέδου ζωής των απλών ανθρώπων.

Ισως σε αυτό να είναι λιγότερο πειστικοί οι Ρεπουμπλικάνοι αλλά και οι Δημοκρατικοί, με την ανεξέλεγκτη παροχή δανείων σε δανειολήπτες που εξασφάλιζαν εκτός απο το ιδιόκτητο σπίτι και την διαβίωσή τους για μια τουλάχιστον διετία, χωρίς άλλη εγγύηση απο το αποκτώμενο ακίνητο, είναι μοιραία οι υπεύθυνοι της κρίσης .

Η φούσκα των στεγαστικών δανείων μπήκε στο στάδιο χωρίς επιστροφή απο την στιγμή που η Κεντρική Τράπεζα (FED) των ΗΠΑ μείωσε τα επιτόκια δανεισμού στις λοιπές τράπεζες στο 1% και το κράτησε έτσι μέχρι το 2004. Ήταν η εποχή της παντοδυναμίας του Greenspan που είχε ήδη αφήσει ανεξίτηλα τα στοιχεία της πολιτικής του με την πιστωτική μεγέθυνση με κάθε μέσο, διαμορφώνοντας έτσι ένα ακραία ανταγωνιστικό περιβάλλον μεταξύ των Τραπεζών (στεγαστικών, επενδυτικών και εμπορικών) ώστε κανένα απο τα στελέχη τους να διανοείται την παραμικρή διαφοροποίηση... «Όσο όμως η μουσική παίζει θα πρέπει να χορεύεις...» ίσχυε για όλους ακόμα και αν έβλεπαν το τέλος να πλησιάζει.

Σε αυτή την τροχιά ανταγωνισμού μπήκαν την δεκαετία του 90 και οι ημικρατικοί οργανισμοί Fannie Mae και Freddie Mac που στην προσπάθεια τους να υποστηρίξουν την τεράστια και αυξανόμενη αγορά στεγαστικών δανείων ενίσχυαν την ρευστότητά τους τιτλοποιώντας τα στεγαστικά δάνεια. Ταυτόχρονα αγόραζαν παράγωγα προιόντα (interest-rate swaps) αρχικά για κάλυψη κινδύνων (hedging), τακτική που σύντομα εξελίχθηκε σε κυρίαρχη ενασχόληση με υποχρεώσεις ύψους εκατοντάδων δισεκατομμυρίων εμφανιζόμενες εκτός ισολογισμού (οff balanced sheet items) και για την οποία ακόμα και ο «πατέρας» των παραγώγων Greenspan εξανέστη αναγκάζοντας τες να μειώσουν την έκθεσή τους κατά ένα τρίτο. Ακόμα και έτσι οι δυο οργανισμοί παρέμεναν εκτεθειμένοι σε παράγωγα αξίας μεγαλύτερης του 1.5 τρισεκατομμυρίου $ σε 5 άγνωστους εγγυητές (counterparties) με φερεγγυότητα απλά Α+ έναντι της ΑΑΑ που απολάμβαναν οι ίδιες.

Πέρα όμως απο τον κίνδυνο έκθεσης στα παράγωγα, σε μια εποχή που ο συστεμικός κίνδυνος είχε απογειωθεί (η εξασφάλιση κινδύνου με την χρήση παράγωγων προιόντων είναι αποτελεσματική όταν γίνεται απο ανεξάρτητους φορείς και ιδιώτες σε μικρή κλίμακα και αποτυγχάνει παταγωδώς όταν προσπαθούν με την ίδια τεχνική να εξασφαλιστούν τεράστιοι οργανισμοί ή και κράτη, ιδιαίτερα σε πτωτικές συνθήκες. Άλλωστε ποιος θα ήταν ικανός να επωμισθεί τον κίνδυνο σε τέτοιες συνθήκες παρά τις προϋπάρχουσες συμφωνίες) οι δυο στεγαστικοί οργανισμοί έχασαν την πελατεία τους στην Κίνα που κατά παράδοση τα τελευταία χρόνια τους στήριζε απορροφώντας το 35-40% του συνολικού τους χρέους. Όσον αφορά τα τιτλοποιημένα στεγαστικά δάνεια, η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας, απο το να καλύπτει αξίες 5 δις δολαρίων τον μήνα σταμάτησε να τα αγγίζει απο το περασμένο Αύγουστο...

Συμπληρώνεται έτσι η εικόνα των κινδύνων που οδήγησαν τελικά στην επιταχυνόμενη κατάρρευση της Αμερικανικής στεγαστικής πίστης.

Η ευθύνη των παράγωγων προιόντων στην κατάρρευση έκανε επομένως την αρχική θεώρηση του Greenspan «το ποιο σημαντικό γεγονός στα χρηματοοικονομικά υπήρξε η τεράστια ανάπτυξη των παράγωγων προιόντων χάριν των οποίων οι ΗΠΑ συνέχισαν ενάντια σε κάθε αντιξοότητα να προοδεύουν ...» όχι μόνο να χάσει την αξία της αλλά να γίνει η πικρή ειρωνεία των πτωτικών αγορών.

Έτσι ενω η δύναμη της μόχλευσης στην άνοδο γέμιζε με ανείπωτα κέρδη και αισιοδοξία τους εμπλεκόμενους έγινε το Βατερλό τους στην τρομοκρατημένη πορεία οπισθοχώρησης.

Όσο και αν ισχυρίζονται οι θεωρητικοί των παραγώγων οτι αυτά λειτουργούν στα πλαίσια ενός παιγνιδιού συνολικά μηδενικού οφέλους (zero sum game) ώστε πάντα κάποιος να κερδίζει όταν ένας άλλος χάνει, στην πραγματικότητα και σε περιόδους κατάρρευσης, ο εγγυητής είναι άφαντος, αποδεικνύοντας ότι η θεωρία απέχει πολυ απο την πραγματικότητα ιδιαίτερα όταν αυτή προσδιορίζεται απο το ανθρώπινο στοιχείο του φόβου.

Στη νέα πραγματικότητα, για να μειωθεί ο φόβος, η Αμερικανική κυβέρνηση ακολούθησε ακριβώς την αντίθετη τακτική απο το 1929, θεωρώντας οτι η παρέμβαση θα ήταν αποτελεσματικότερη απο το να αφήσει την αγορά να αυτοδιορθωθεί.

Ήταν ομολογουμένως εκπληκτικό το να ακούει κανείς τον Πρόεδρο Μπους να αποκηρύσσει τα πιστεύω της φιλελεύθερης οικονομίας και να ανατρέχει σε Κευνσιανικές πρακτικές παρέμβασης.

Τα $700 δισεκατομμύρια που κατακυρώθηκαν τελικά απο το Κογκρέσσο, παρά τις αρχικές αντιδράσεις των Ρεμπουπλικάνων που πιστοί στην προτεσταντική ηθική ήθελαν να πληρώσουν το τίμημα μόνο οι υπεύθυνοι κερδοσκόποι, διαμορφώνουν νέα διλήμματα στην πορεία της κρίσης.

Εκτός απο το ότι το τελικό πόσο που θα εκταμιευθεί θα είναι κατά πολυ μεγαλύτερο, τα αποτελέσματα θα εξαρτηθούν απο το πως, θα χρησιμοποιηθεί το τεράστιο αυτό ποσό ώστε να αποφευχθεί ο πληθωρισμός.

Εάν χρησιμοποιηθεί για την αγορά των απαξιωμένων τιτλοποιημένων ομολόγων ποια θα είναι η τιμή που θα θεωρηθεί δίκαιη για τα χρήματα των φορολογουμένων σε σχέση με το αποτέλεσμα και ποιός θα το κρίνει αυτό αφού ο υπουργός οικονομίας θα έχει την απόλυτη και ανεξέλεγκτη αρμοδιότητα διάθεσης.

Όσοι πρότειναν το Σουηδικό μοντέλο αντιμετώπισης της κρίσης, προέβαλαν το πλεονέκτημα οτι εκεί το κράτος αγόρασε τις χρεοκοπημένες τράπεζες τις εξυγίανε και τις ιδιωτικοποίησε με κέρδος.

Εδώ το κράτος αγοράζει «σκουπίδια», πολυ πιθανόν στην ονομαστική τους αξία (par value) και αφήνει τους κερδοσκόπους να συνεχίσουν τα «ελεεινά”» τους παιχνίδια.

Εκείνο που θα δούμε να εξελίσσεται στις επόμενες μέρες είναι σίγουρο ότι θα αποτελέσει βιωματικό στοιχείο και μοναδική εμπειρία της αδυναμίας να διαμορφώνει κανείς ένα σύστημα που θα στηρίζεται στην πίστη και οχι στην πραγματική οικονομία και να θεωρεί οτι αυτή η πίστη θα παραμείνει εκεί χωρίς κλυδωνισμούς επειδή κάποιοι ήθελαν να κερδίζουν πολιτικά οφέλη ενω ή άλλοι να φαντασιώνονται γεωστρατηγικά...

Το «χρήμα» που έφτιαξαν οι επενδυτικές τράπεζες των ΗΠΑ μέσω ευφάνταστων τιτλοποιήσεων και ισχυρών μοχλεύσεων μπορεί να έδωσε στην Lehman Brothers ή στην Bear Stearns την αίσθηση της κυριαρχίας επι τον πολλαπλασιαστή 35 αλλά όχι για πολύ.

Η υπερβολή τιμωρήθηκε αλλα το ερώτημα ποιος θα είναι ο στρατηγός που θα σώσει τα ατάκτως οπισθοχωρούντα στρατεύματα απο την ολική σφαγή παραμένει.

Λέτε να είναι ο Ομπάμα;