Δυστυχώς επτωχεύσαμεν... ή μήπως όχι;

(Το ακόλουθο κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Κηφισιά την 20η Νοεμβρίου 2009)

Στο προηγούμενο φύλλο της εφημερίδας ο τίτλος “Δυστυχώς επτωχεύσαμεν…” δεν πρωτοτύπησε αλλά τουλάχιστον στην ανάλυση που ακολούθησε αναφέρθηκαν κάποιες αλήθειες που διστάζουμε να πούμε και συνήθως ξορκίζουμε να μην ακούγονται.

Το ερώτημα που προέκυψε βέβαια, ως συνέχεια της διαπίστωσης, είναι το τι κάνουμε τώρα και αν αυτὀ που προτείνει η κυβέρνηση είναι η λύση ή αποτελεί συγκάλυψη του προβλήματος μέχρις ότου αυτό επανεμφανιστεί λίγα χρόνια αργότερα.

Προέκυψαν όμως και άλλα ερωτήματα που αφορούν το εάν το πρόβλημα του υψηλού ελλείμματος είναι πραγματικά όσο σοβαρό το παρουσιάζει η τρέχουσα κυβέρνηση (Ήδη μερικοί ομιλούν για δοκιμασμένο και στο παρελθόν εκφοβιστικό τέχνασμα ενάντια στους πολίτες, που θα πετύχει να τους οδηγήσει ευκολότερα στο μαντρί του ζητουμένου) και αν το γνώριζαν ή δεν το γνώριζαν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας και ας υποκρίνονται άγνοια ή κατάπληξη!

Για το τελευταίο δεν θα μάθουμε ποτέ την αλήθεια αν δεν βγει κάποιος ωτακουστής των υψηλού επιπέδου συνεννοήσεων της προηγούμενης κυβέρνησης να μας πει τα καθέκαστα. Εικάζεται όμως ότι δεν αναφερόμαστε σε κουτόφραγκους και ότι οι πληροφορίες προς την ΕΕ δεν προέρχονται μόνο από τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Η Τράπεζα της Ελλάδος π.χ. έχει δικά της στοιχεία και δικές της παράλληλες πηγές ενημέρωσης.
Θεωρείται πολύ πιθανό ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι μας ήξεραν το τι συμβαίνει και σιωπούσαν διότι το “αλτιμάτουμ” που τους είχε δοθεί ήταν σκληρό... Άλλωστε δεν μας χαρακτηρίζει μπέσα και θα προτιμούσαμε να συντριφτούμε μετά των αλλοφύλων νοτίων λαών της Ευρωπαϊκής ηπείρου και μελών της ΟΝΕ δημοσιοποιώντας και τα δικά τους άπλυτα με την κραυγή “όπως σε μας έτσι και σε αυτούς” αντί να δεχτούμε την μονομέρεια των εναντίων μας επικρίσεων.

Επιπλέον, το 2% του ΑΕΠ της Ευρώπης μπορεί να ενοχλεί ως απείθαρχο δείγμα αλλά δεν θα φέρει και τον όλεθρο στο 98 % που απομένει...

Θεωρείται εξ’ισου πιθανό ότι το πρόσωπο του νέου Υπουργού Οικονομικών δεν έπεισε ούτε με την σκληράδα αλλά ούτε με τη γαλιφιά του.

Ποιος αντίθετα δεν θυμάται τα γαλίφικα αγκαλιάσματα του πρώην υπουργού κυρίου Παπαθανασίου με όλους τους κορυφαίους οικονομικούς παράγοντες της ΕΕ. Σε αντίθεση το υπηρεσιακό ύφος και οι χαμηλοί τόνοι του κυρίου Παπακωνσταντίνου έδωσαν την ευκαιρία στους εταίρους μας να του φερθούν σχεδόν σαν σε μαθητούδι μη αντιλαμβανόμενοι την σταθερότητα της νέας Κυβέρνησης ή θέλοντας να κλονίσουν εξ αρχής την αυτοπεποίθησή της ενθυμούμενοι τις θαρραλέες στάσεις του Ανδρέα Παπανδρέου απέναντι στις λογιών - λογιών απαιτήσεις τους. Πότε θα εύρισκαν οι συντηρητικοί οικονομικοί κύκλοι της Ευρώπης καλύτερη ευκαιρία από τις πρώτες μουδιασμένες μέρες της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ που για να είμαστε ειλικρινείς παρέλαβε γουρούνι στο σακί από την ΝΔ χωρίς να έχει και εκείνη παραδώσει κάτι πολύ διαφορετικό πριν από πεντέμισι χρόνια.

Ας έλθουμε τώρα στην σοβαρότητα του ποσοστού του ελλείμματος για μια χώρα όπως η δική μας που, έτος μπαίνει - έτος βγαίνει, χρεώνεται για να ζήσει.

Αν ρωτούσαμε τους εαυτούς μας, μπορείς άραγε φίλε μου εαυτέ να επιβιώσεις για μια δεκαετία με ένα σοβαρό ποσοστό του εισοδήματός σου να καλύπτεται από αυξανόμενο δανεισμό, η εύλογη απάντηση θα ήταν όχι. Κανείς δεν θα μπορέσει να εξοφλήσει αύριο ότι δεν μπορεί να εξοφλήσει σήμερα εάν δεν είναι εκφραστής και μέρος μιας παραγωγικής διαδικασίας που θα οδηγεί σε αυξανόμενο πλούτο που θα καλύψει τελικά και οριστικά το χρέος.

Όσοι θήτευσαν σε αίθουσες διαλέξεων για την μακροοικονομία, έμαθαν ότι αυτό δεν ισχύει τάχα για τα κράτη. Τα κράτη, μας λέγανε τότε οι καθηγητές μας, δεν κινδυνεύουν να χρεοκοπήσουν όπως ένας ιδιώτης ή μια εταιρεία διότι όταν βρεθούν σε κίνδυνο υποβιβάζουν χωρίς συναισθηματισμούς το επίπεδο της ευμάρειάς τους με μια καθοριστική νομισματική υποτίμηση που αφαιμάζει τα εισοδήματα όλων χωρίς να τρέξει ούτε μύτη. Πρόκειται για “πολεμική” τακτική που καταλήγει να μαζεύει χάριν του εθνικού συμφέροντος τα “χρυσαφικά” όταν το χρήμα τελειώνει και η διάχυτη δυσπιστία απαγορεύει βοήθεια από δανειστές.

Μήπως δεν την γνωρίσαμε αυτή την τεχνική και μήπως δεν γνωρίσαμε πόσο κοντή μνήμη έχουν οι περισσότεροι από εμάς μας σαν εκείνον τον περίφημο ταξιτζή που ισχυριζόταν πρόσφατα ότι στις αρχές της δεκαετίας του 80, η τσέπη ήταν γεμάτη λεφτά... Φευ λεφτά που έχαναν το 25% της αξίας τους σε μια και μόνη χρονιά!!!

Σήμερα όμως η χώρα μας συγκατοικεί με τους συγγενείς της και το πορτοφόλι της πρέπει να έχει ομοιόμορφο χειρισμό. Σε ποια συγκατοίκηση θα γινόταν αποδεκτή η παρουσία ενός σπάταλου μέλους που καταστρέφει ασυναίσθητα ότι οι άλλοι με αγώνα συσσωρεύουν για ένα καλύτερο μέλλον;

Άρα τα οικονομικά που μάθαμε θα πρέπει να τα αναθεωρήσουμε ή και να τα ξεχάσουμε... Η οικονομία είναι ένας ζωντανός οργανισμός και όπως απέρριψε ως αρχαϊκό και ξεπερασμένο πλέον πρότυπο τον Μαρξισμό, παρά τους σε αφθονία αρχαϊκομανείς, έτσι απέρριψε και πλείστες όσες μεταγενέστερες θεωρήσεις για το πως λειτουργεί σε micro και macro επίπεδο.

Σήμερα στην Ελλάδα καίμε λεφτά, ναι καίμε πλούτο που δεν αντικαθίσταται.

Στον επιχειρηματικό και τραπεζικό τομέα η ακραία συνήθεια του να καίμε ασυνείδητα σχεδόν πλούτο έχει ήδη εντοπιστεί και μια νέα αντίληψη αξιολόγησης των επιχειρήσεων έχει επικρατήσει που δεν ακολουθεί τα παιδικής αντίληψης φορολογικά πρότυπα που μέχρι πρότινος τύφλωναν ακόμα και τους επαγγελματίες του επιχειρηματικού χώρου που αποφάσιζαν και έκριναν την επιτυχία τους από αυτά.

Σήμερα, το κριτήριο σε επίπεδο micro και macro οικονομίας είναι η αυξανόμενη παραγωγή πλούτου (Value creation) και όχι αυτά που εκφράζουν οι λογιστικές αλχημείες του διπλογραφικού που από τακτοποιητικό σύστημα κατάντησε σύστημα αξιολόγησης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών με συντελεστές “ψωμοτύρι” όπως το P/E (η τιμή των μετοχών έναντι του αναλογούντος εσόδου στις εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες) που ταλάνισε ψυχές και έκαψε περιουσίες στις χρηματιστηριακές εξάρσεις των τελευταίων δεκαετιών.

Η Χώρα μας δυστυχώς δεν παράγει πλούτο σε αρκετή ποσότητα και αυτό είναι το πρόβλημα και η αιτία του ελλείμματος.

Κανονικά, δεν πρέπει και ούτε θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει τι λενε οι Ευρωπαίοι εταίροι μας.

Εάν κατανοήσαμε το μάθημά μας και δεν παπαγαλίζουμε, όπως μάθαμε στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, τότε γνωρίζουμε ότι είμαστε σε άθλια κατάσταση ακόμα και με 10% ή 8% ή 6% έλλειμμα.

Ακόμα και η εναρμόνιση με το συντηρητικό 3% δεν θα μας σώσει διότι πρακτικά σε ένα ΑΕΠ της τάξης των 300 δισεκατομμυρίων αντιπροσωπεύει 9 δισεκατομμύρια που θα πρέπει να συνεχίσουμε να δανειζόμαστε.

Τώρα πάρτε χαρτί και μολύβι και δείτε τι σημαίνει ένα προστιθέμενο ετήσια 3% σε μια δεκαετία.

Σημαίνει 100Χ3% + 103Χ3% + 106Χ3%... που είναι πολύ περισσότερο από το 30% στην ίδια περίοδο. Αν αυτή η αύξηση δεν ακολουθείται από αντίστοιχη αύξηση του ΑΕΠ που να εκφράζεται από αυξημένη παραγωγικότητα, αντί π.χ. των εισροών από κοινοτικά προγράμματα, ώστε να μειώνει το έλλειμμα γρηγορότερα από ότι αυξάνεται το ΑΕΠ, το χάσμα της απόκλισης (ελλείμματος) θα μεγαλώνει ενώ δεν θα διαμορφώνεται κανένας υποστηρικτικός μηχανισμός στις δομές της οικονομίας για διόρθωση στο μέλλον.

Στο τέλος της ημέρας θα πάθουμε το Σημιτικό σύνδρομο... Τότε όλο και αυξανόταν η ανάπτυξη της χώρας με το έλλειμμα να μειώνεται από το 12% της Μητσοτακικής περιόδου στο 2.7%, μόνο που η μείωση αποτελούσε τεχνοτροπία στον καλλιτεχνικό καμβά του κ. Σημίτη.

Δεν θα πω ότι μας δούλευε ο πρώην πρωθυπουργός αλλά τι σημασία έχει το πως θα εκφραστώ αφού αυτό ακριβώς εννοώ;

Άρα δεν είναι οι Ευρωπαίοι που πρέπει να φοβόμαστε αλλά ο ίδιος μας ο εαυτός. Αυτόν πρέπει να κατανοήσουμε και να αλλάξουμε.

Αν π.χ. κάνουμε ακόμα μια προσπάθεια που δεν θα αποτελεί απλή τεχνοτροπία της τωρινής κυβέρνησης αλλά απόλυτη και ψυχρά υπολογισμένη στρατηγική για τη μείωση του ελλείμματος, θα πρέπει ταυτόχρονα να επανακαθορίσουμε την συνολική αναπτυξιακή συλλογιστική μας σε νέα βάση.

Η θα παράγουμε πλούτο όλοι και για όλους ή καλό θα ήταν να αφήσουμε τα φληναφήματα και τις τεχνοτροπίες στη διαμόρφωση λύσεων διότι έτσι θα παραδώσουμε πρόωρα την σκυτάλη στην επόμενη γενιά για θα φασκελωθούμε αναλόγως και άνευ οίκτου.

Όμως, να θυμίσω και ένα πάτημα που είναι αντιπροσωπευτικό της διαφορετικής τακτικής που θα πρέπει να ακολουθήσουμε απέναντι στους εταίρους μας.

Μας ζήτησαν, δια φωνής Αλμούνια, να μειώσουμε κατά το ήμισυ τις αμυντικές μας δαπάνες, πέρα από τη μείωση του υπερτροφικού δημόσιου τομέα μας.

Να τονίσω ότι πολεμοκάπηλος δεν είμαι ούτε σκοπεύω να γίνω αλλά η απάντηση που μου έρχεται στα χείλη πολύ μου θυμίζει εκείνο το παιδικό και αξέχαστο “πρίτς” με την ταυτόχρονη πρόταση του αγκώνα.

Πρίτς λοιπόν κύριε Αλμούνια που θα μειώσουμε τις αμυντικές μας δαπάνες. Για να είμαστε ακριβείς και ξεκάθαροι θα κάνουμε ακριβώς το αντίθετο, θα τις αυξήσουμε και θα αναλάβετε εσείς, οι σύμμαχοί μας, να πληρώσετε το 50% διότι εμείς είμαστε και λειτουργούμε ως συνοριοφύλακές σας σε μια εποχή που εσείς αμέριμνοι αναπτύσσετε τις οικονομίες σας ενώ εμείς αγχωνόμαστε διότι κάποιοι εννοούν να μας προκαλούν και ας το παίζουν ευρωπαίοι επιζητώντας την πλήρη ενσωμάτωσή τους στα ημέτερα ήθη που ούτε διέθεταν ούτε είναι δυνατόν να διαθέτουν στο μέλλον.

Καλή η επίγνωση του σε τι χάλια βρισκόμαστε σήμερα και του ποιος φταιει για αυτά αλλά δεν θα βρείτε κύριοι εταίροι μας πουθενά παπά να θάψετε πέντε έξη δεκάδες, χιλιάδες ή και εκατομμύρια Ελληνικού λαού, αν σας ανοίξει η όρεξη.