Οι γάτες, τα δένδρα και οι προεκλογικές υποσχέσεις...

(Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Κηφισιά την 29η Οκτωβρίου 2010)

«Ήρθε ο καιρός πάλι που το μόνο που θα διαβάζουμε είναι τα "εκπληκτικά" κατορθώματα των πολιτικών μας εκπροσώπων στους δήμους! π.χ. Με τη συμβολή μου και τις ατελείωτες προσπάθειες μου, 2 γάτες κατέβηκαν από ένα δέντρο! ΨΗΦΙΣΤΕ ΜΕ για να κατεβάσω και τις δικές σας γάτες!..."

Τάκης Καραλίβανος

Δεν ξέρω αν γνωρίζετε τον Τάκη Καραλίβανο αλλά και να τον γνωρίζατε δεν θα είχε σημασία. Το χαριτωμένο του σχόλιο ήταν η αφορμή των όσων θα διαβάσετε παρακάτω.

Με αρκετή δόση χιούμορ περνά ένα μήνυμα που με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο... Αισθάνομαι ότι θα βρίσκει σύμφωνους και πολλούς από εσάς... Μπορεί η δική σας εμπειρία να μην προέρχεται από υποσχέσεις για τη σωτηρία των γάτων σας αλλά τι σημασία έχει αφού όποια και αν είναι η υπόσχεση δεν θα πραγματοποιηθεί.

Ακόμα και αν είναι σοβαρότερη, ακόμα και αν αφορά εσάς προσωπικά, τη γειτονιά σας, τον δρόμο σας και την ποιότητα ζωής σας τι σημασία έχει αφού μετά τις εκλογές θα παραμείνει υπόσχεση και η ποιότητα ζωής σας δεν έχει παρά ελάχιστες πιθανότητες να καλυτερεύσει;

Μα θα πείτε, έτσι είναι ο κόσμος μας, με τις ατέλειές του, με τις υποσχέσεις του που δεν έρχονται ενώ εμείς τις περιμένουμε διακαώς ή τις προσφέρουμε και οι ίδιοι αφειδώς, μάλιστα και εμείς που τελικά μένουμε όσο εκτεθειμένοι και εκείνοι...

Θα το έχετε παρατηρήσει, όχι μόνο σε προεκλογικές περιόδους αλλά και στην καθημερινότητά σας, στο περιβάλλον σας, στους φίλους σας, στην οικογένειά σας.

Πόσες φορές δεν είπατε ότι θα βοηθήσετε κάποιον γνωστό ή πάλι άλλες φορές δεν υποσχεθήκατε στους δικούς σας ότι θα κάνετε κάτι ξεχωριστό για αυτούς... αλλά τελικά μείνατε στα λόγια.

Είναι νομίζω στη φύση του ανθρώπου να λεει και να υπόσχεται πολλά περισσότερα από εκείνα που είναι εφικτό να υλοποιήσει... Είμαστε από τη φύση μας πληθωρικοί και έτσι καταλήγουμε να είμαστε και αισιόδοξοι.

Για φανταστείτε πόσο μίζερος θα ήταν ο κόσμος μας αν κάναμε ακριβώς και μόνο όσα μπορούσαμε... Θα ήμασταν μηχανές. Δεν θα παρεκκλίναμε καθόλου ενώ τη χαρά και το άγχος της προσμονής θα αντικαθιστούσε η απολυτότητα και η ακρίβεια του προσδιορισμένου να γίνει οπωσδήποτε, ο κόσμος να χαλάσει...

Η ζωή ίσως να έχανε το νόημα της... Δεν θα ήταν χαρά αυτή διότι θα της έλειπε το απρόοπτο, η διαφοροποίηση και η αγωνία του εφικτού. Θα γίνει άραγε ή δεν θα γίνει, να τον καλέσω στο τηλέφωνο να δω αν το θυμάται, μήπως το ξέχασε κιόλας, μήπως θέλει να του εξηγήσω τι ακριβώς περιμένω από αυτόν και πόσο σημαντικό είναι για μένα;

Όλα αυτά τα ερωτήματα, οι αγωνίες και τα συναισθήματα θα ήταν απόντα. Οι υποσχέσεις θα ήταν όσο σίγουρες και οι ράγες των τροχιοδρομικών μέσων...

Άρα, μήπως είναι ώρα να πούμε στο Καραλίβανο να το ξανασκεφτεί διότι έτσι είναι ο κόσμος μας, ο ανθρώπινος κόσμος, ο κόσμος με αισθήματα και με ελαττώματα, ο κόσμος με ανθρώπινα χαρακτηριστικά τέλος πάντων;

Έτσι είναι ο κόσμος, υποσχεσιάρης, και οι υποσχέσεις του ανάλογες με τη φαντασία και τις επιδιώξεις του καθενός.

Αν κάποιος θέλει να κερδίσει την αγάπη παριστάνει τον ρομαντικό μέχρι να το ξεχάσει τρία ραντεβού πάρα πέρα...

Αν θέλει να κερδίσει τις δημοτικές εκλογές, γίνεται πληθωρικός και ακατάσχετος σε υποσχέσεις, όπως τα «καλά» εκείνα χρόνια που μας υπέσχοντο γιοφύρια ακόμα και όταν δεν είχαμε ποτάμια... Θα μας έφτιαχναν βέβαια και τα ποτάμια για να δικαιολογήσουν τα γιοφύρια εκ των υστέρων.

1. Οι υποσχέσεις δεν είναι νταλαβέρι ή συναλλαγή.

Σήμερα όμως, με τον συγκλονισμό που προκάλεσα η οικονομική κρίση και οι κοινωνικές προεκτάσεις της, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Όταν υπόσχεσαι πρέπει να έχεις σκεφτεί ότι οι υποσχέσεις σου είναι πολύ πιθανό να γίνουν πραγματικότητα. Αν είναι ρεαλιστικές και το κυριότερο αν διαθέτεις τους ανθρώπους ώστε το κάθε τι που λες να δουλευτεί με έγνοια για το συμφέρον εκείνων που αφορούν και όχι των άλλων που θα επιδιώξουν τα ανείπωτα και σκοτεινά οφέλη του νταλαβεριού, τότε η πιθανότητα να κερδίσεις τις εντυπώσεις είναι μεγάλη.

Οι υποσχέσεις σε καμία περίπτωση δεν είναι νταλαβέρι αλλά έκφραση ευθύνης και γιαυτό πρέπει να εκστομίζονται αφού έχουν μελετηθεί στην κάθε τους λεπτομέρεια...

Δεν υπόσχεσαι γιοφύρια όταν χρειάζεσαι πρώτα τους δρόμους που οδηγούν σε αυτά και δεν φτιάχνεις γρήγορους δρόμους για να συναντάς στις εξόδους τους το χάος όπως συνεχίζει να συμβαίνει με την Αττική Οδό.

Δεν υπόσχεσαι έργα που είναι μέσα στη βασική ροή των καθηκόντων σου ως εκλεγόμενου άρχοντα ενός τόπου και θεωρούνται αυτονόητα. Δεν επιδιώκεις να γίνεις δήμαρχος π.χ. με καμπάνια την αντιμετώπιση των βοθρολημμάτων διότι αυτό είναι τόσο αναγκαίο ως έργο που δεν χρειάζεται να το διαλαλήσεις... Εννοείται!

Είναι σαν να λες ότι θα φέρεις τον ηλεκτρισμό στα σπίτια εν έτη 2010... Αν υπάρχει ακόμα περιοχή χωρίς ηλεκτρισμό, πράγμα παράξενο, θα είναι διότι η περιοχή είναι παράνομη και με την εξαγγελία σου μπορεί και να εκτεθείς ως συνεργός της παρανομίας.

2. Τι θέλει ο κόσμος σου.

Όταν υπόσχεσαι πρέπει να ξέρεις τι θέλει ο κόσμος σου και για να το ξέρεις πρέπει να τον ακους με προσοχή. Και αφού τον ακούσεις θα πρέπει να αξιολογήσεις ανεξάρτητα το κάθε ζητούμενο και να διαμορφώσεις ένα πρόγραμμα που θα έχει πιθανότητες να υλοποιηθεί...

Δεν θα υπόσχεσαι γενικά για πολεοδομικές παρεμβάσεις όταν ξέρεις ότι δεν είναι στο χέρι σου να τις υλοποιήσεις και αν με κάποιο τρόπο αισθάνεσαι ότι θα τα καταφέρεις ας αφήσεις να το μάθουν και εκείνοι που τους αφορούν.

Δεν θα υπόσχεσαι έργα χωρίς αυτοί να συμμετέχουν είτε άμεσα συνεργαζόμενοι μαζί σου είτε έμμεσα με το να σε κάνουν να αισθανθείς την αναγκαιότητα του έργου για αυτούς.

Αν είναι π.χ. να φτιαχτεί ένα γυμναστήριο, αφού διαμορφώσεις τη μελέτη με την βοήθεια κάποιου αξιόπιστου μελετητικού γραφείου, την παρουσιάζεις, καθορίζοντας τα χρονικά της πλαίσια και αν δεν τα καταφέρεις επανέρχεσαι και εξηγείς ή στη χειρότερη περίπτωση εγκαταλείπεις... Όταν δεν μπορείς δεν έχει νόημα να επιμένεις... Κάποιος άλλος θα είναι ποιο αποτελεσματικός και θα τα καταφέρει καλλίτερα...

Αν υπόσχεσαι μια αγορά ή μια απαλλοτρίωση δεν την φέρνεις ξανά και ξανά ως πολύφερνη νύφη στο προσκήνιο, και μετά την επιστρέφεις στην αφάνεια του γυναικωνίτη όπως συμβαίνει με την Μπομπονιέρα.

Αν υπόσχεσαι ένα χώρο στάθμευσης, βγάζεις μια περίληψη της μελέτης και την δημοσιοποιείς στο κοινό ώστε όλοι να καταλάβουν και να σε δεσμεύσουν σε όσα υπόσχεσαι.. Δεν λες θα φτιάξω ένα χώρο στάθμευσης με την τάδε εταιρεία που κέρδισε τον διαγωνισμό αλλά εξηγείς και γιατί τον κέρδισε, όχι διότι απλά μειοδότησε αλλά και διότι υπήρχαν πρόσθετα ή παράπλευρα οφέλη για όλους. Όμως πηγαίνεις ακόμα παρακάτω διαμορφώνοντας ένα πλαίσιο τιμολογιακής πολιτικής ώστε να μάθει ο κόσμος ότι δεν θα υπάρξουν απλά θέσεις στάθμευσης αλλά θα είναι λογικά τιμολογημένες διότι αν είναι τιμολογημένες με το κόστος των σημερινών ιδιωτικών θέσεων στάθμευσης άστο καλλίτερα... Δεν πρόκειται για έργο για τον λαό, δεν πρόκειται για παροχή στους δημότες ούτε στους καταρρέοντες λόγω κρίσης καταστηματάρχες. Πρόκειται για έργο για να βγάλει ότι καταφέρει ένας ακόμα κατασκευαστής...

3. Πόσα από αυτά που λες είναι όπως τα λες, πόσα αντέχουν στο φως της δημοσιότητας, πόση διαφάνεια προτείνεις;

Ακόμα και αν τα όσα υπόσχεσαι καταφέρεις να τα υλοποιήσεις, το θέμα είναι το πως ακριβώς θα τα υλοποιήσεις... Δυο έργα μπορεί να κοστίζουν και να είναι φαινομενικά ίδια αλλά το τι συνέβη στη διαδρομή μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικό. Αν τα χρέη του Δήμου μειώθηκαν κατά ένα σημαντικό ποσοστό την τρέχουσα περίοδο δεν σημαίνει ότι αυτό είναι αξιοθαύμαστο πριν μαθευτεί και ο τρόπος που μειώθηκαν.

Εξοφλήθηκε ένα μεγάλο μέρος; Αναχρηματοδοτήθηκε ένα άλλο και σε τι βάθος χρόνου; Ποιος είναι ο ορίζοντας της αποπληρωμής και το επιτόκιο δανεισμού διότι δάνεια παίρνουν πολλοί αλλά το ένα με το άλλο διαφέρουν όσο τα spreads πριν και μετά την ομολογία ότι η Ελλάδα είναι η χώρα των απατεώνων.

Η διαφάνεια δεν είναι ούτε γραφειοκρατική ούτε ένας ενοχλητικός μπελάς όπως θεωρείται σχεδόν από όλες τις δημοτικές διοικήσεις αλλά απαιτείται για να υπάρχει δομή, συνέπεια και προγραμματισμός. Η χρήση του διαδικτύου επιτρέπει την ανάρτηση της κάθε πληροφορίας και τόσο άμεσα που η γραφειοκρατία βρίσκει τον μάστορά της...

4. Μη λες πολλά διότι αφήνεις να εννοηθεί ότι δεν θα κάνεις ούτε τα λίγα.

Η υποσχεσιολογία μέσα από βαρύγδουπες συνεντεύξεις και πληθώρα υπεσχομένων δεν κερδίζει παρά την αδιαφορία των δημοτών. Ένας ψηφοφόρος προτιμά ένα καθαρό και ειλικρινές βλέμμα... Θέλει να νιώσει ότι μαζί του και όχι χωρίς αυτόν θα γίνουν όσα έργα τελικά υλοποιηθούν διότι έτσι θα νιώσει ότι στον τόπο του περνά η γνώμη του και θα χαρεί γιαυτό.

5. Να έχεις τους ψηφοφόρους συμμάχους αλλά τον ψηφοφόρο όχι...

Το να ακούς τα ζητούμενα από τους ψηφοφόρους και τους δημότες είναι ευνόητο και λογικό διότι αυτό που θέλουν δεν υπαγορεύεται από ιδιοτέλεια όταν αφορά το συμφέρον των πολλών. Όταν όμως είναι η απαίτηση εκείνου ειδικά του δημότη που έρχεται και ξαναέρχεται επιμένοντας και ξαναεπιμένοντας, τότε κάτι στραβό συμβαίνει και η συναλλαγή είναι το επόμενο εύκολο και αμαρτωλό βήμα...

6. Να μη διεκδικείς προσβάλλοντας το πρόγραμμα του άλλου αλλά προτείνοντας αντί του άλλου.

Οι δημοτικοί υποψήφιοι που χρίζονται διακατέχονται συνήθως από την μανία να προσβάλουν τους αντιπάλους τους με μύρια όσα άσχετα και κομματολαγνικά που εκτός του ότι είναι συχνά αβασάνιστα δοσμένα είναι και προκλητικά διαμορφώνοντας ένα κλίμα πόλωσης που δεν φέρνει ψήφους αλλά απέχθεια ανθρώπινη και πολιτική.

Όταν λες ότι ο τάδε πολιτικός αρχηγός έχει τη λύση και μαζί του θα πας για να την υλοποιήσεις μάλλον καμία λύση δεν έχεις στο μυαλό σου βλάπτοντας ακόμα και εκείνον που σε έχρισε...

Όταν χρίζεσαι για να πάρεις ένα αβαντάζ είναι καλύτερα να αφήσεις την κούρσα διότι ο αγώνας είναι σκάρτος από την αρχή...

7. Να είσαι καινοτόμος διότι είναι ο μόνος τρόπος να τα καταφέρουμε εν μέσω μειωμένων οικονομικών μέσων.

Η χώρα μας βρίσκεται στα τελευταία σκαλιά της καινοτομίας... Η καινοτομία δεν συνίσταται στην αυθόρμητη εξυπνάδα που χαρακτηρίζει το λαό μας αλλά στο να περάσει αυτή την εξυπνάδα σε ότι θα μπορούσε να φανεί χρήσιμο στην ανθρωπότητα ολόκληρη. Να βάλει δηλαδή το νου του να σχεδιάσει κάτι καινούργιο που θα αντικαταστήσει ότι απαιτούσε περισσότερο χρήμα, κόπο και χρόνο για να υλοποιηθεί.

Καινοτομία όμως είναι και η ικανότητα να εφαρμόζεις καινοτόμες ιδέες άλλων ώστε να μην ανακαλύπτεται ο τροχός ξανά και ξανά.

Καινοτομία είναι να έχει π.χ. κάποιος στον ΟΣΚ την ευφυΐα να διαμορφώσει 5 σχέδια σχολείων για να χαμηλώσει το κόστος τους στο μισό επιβάλλοντας στους εργολάβους τα κόστη και το πλαφόν υλοποίησης και όχι να δίνει ένα τυχαίο, όσο και αν είναι χρήσιμο, ποσό σήμερα επειδή του το είπε στο αυτί κάποιος υπουργός...

Καινοτομία είναι να μπορεί ο Δήμος να μειώνει συνεχώς τα κόστη των υπηρεσιών του αυξάνοντας συνεχώς τις υπηρεσίες που προσφέρει...

Καινοτομία είναι να εφαρμόζει την τεχνολογία και να αγνοεί τις σειρήνες με την ψευτοσυνδικαλιστική επίφαση που αρνούνται την χρήση των GIS στα μεταφορικά μέσα.

Καινοτομία είναι όχι απλά να στέλνεις κοινωνικά ή φιλικά μηνύματα στο Facebook αλλά να κάνεις το facebook πλατφόρμα λήψης αιτημάτων πολιτών.

8. Να ξέρεις ότι όσα μπορούν να γίνουν με ελάχιστα χρήματα είναι πολλά περισσότερα από εκείνα που απαιτούν πακτωλούς χρημάτων.

Τα επόμενα χρόνια θα έχουμε περισσότερες ανάγκες και λιγότερα χρήματα για να τις υλοποιήσουμε.

Άρα η επιτυχία του υποψήφιου δημάρχου θα κριθεί από τις προτεραιότητές του στη θεσμοθέτηση νέων δομών και στον εκσυγχρονισμό παλαιότερων που θα κάνουν τη ζωή μας ευκολότερη και ποιοτικότερη.

Αν θέλεις πράσινο μη μιλάς για το πράσινο και μη εξαγγέλλεις σαράντα φορές την μετατροπή της Πεντέλης σε δρυμό αλλά κάντο και αν δεν μπορείς μόνος πάγαινε στον νέο περιφερειάρχη και μη φύγεις από το γραφείο του αν δεν σφίξετε τα χέρια δεσμευόμενοι ότι θα πατε μαζί σε αυτό το έργο.. . Το πράσινο και η αυστηροποίηση των κανόνων επέκτασης των σχεδίων πόλεων δεν είναι έργο ευχής αλλά έργο αγώνα. Αν το προσπαθήσεις με ευχές θα χάσεις τον αγώνα αλλά και «τα αυγά και τα πασχάλια» που λεει ο λαός; Και ο λαός από εδώ και εις το εξής θα το εννοεί ώστε κανείς εκπρόσωπός του δεν θα έχει την ευχέρεια να τον αγνοεί.


Ο γράφων συμμετέχει στις επικείμενες δημοτικές εκλογές με την «Πρωτοβουλία Πολιτών» της Χριστίνας Κοσμά διότι θεωρεί ότι κάτι πρέπει να αλλάξει σε αυτόν τον τόπο. Διότι πιστεύει ότι απαιτείται εκσυγχρονισμός και διαφάνεια και αυτά είναι τα δυνατά σημεία της Πρωτοβουλίας Πολιτών.