ΔΝΤ, αλήθειες και ψέματα.

(Το ακόλουθο άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Κηφισιά την 23η Απριλίου 2010)

Πολύς ο λόγος για το ΔΝΤ στις μέρες μας και ακόμα περισσότερη η παραπληροφόρηση. Ποτέ δεν άκουσα ποιο ανακριβή έως και τερατώδη πράγματα να λέγονται ή να γράφονται για το τι ακριβώς είναι το ΔΝΤ και τι θα προξενήσει σε αυτόν τον άμοιρο τόπο.

Είναι τέτοια η φήμη των λεγόμενων δεινών που συνοδεύουν την εμφάνιση του ΔΝΤ σε μια χώρα, που άρχισα να αναρωτιέμαι αν βρισκόμαστε μπροστά σε μια ακόμα έκφραση μαζικής παράνοιας όπως εκείνη με το «θαυματουργό» νερό του Καματερού.

Λειτουργούμε πλέον παρορμητικά, χωρίς καμία προσπάθεια ανάλυσης των πραγματικών δεδομένων.

Τέτοιος είναι ο παρορμητισμός μας που τρέχοντας να ενημερωθούμε ή και να ενημερώσουμε, απλά θορυβούμε επαναλαμβάνοντας ανάκατα σωστά με λάθη ή παρανοήσεις με υπερβολές, με έκδηλη νευρικότητα για το κακό που μας βρήκε ή θα μας βρει οσονούπω.

Για την αιτία του κακού τσιμουδιά... Τσιμουδιά για το ότι χρωστάμε πολλά, πάρα πολλά χρήματα εδώ και χρόνια. Τσιμουδιά για το ότι κάναμε πως δεν καταλαβαίναμε, ενώ είχαμε στήσει μηχανισμούς ολόκληρους που κρύβανε την αμηχανία μας και πωλούσαν φύκια για μεταξωτές κορδέλες στους δανειστές μας.

Ολάκερος μηχανισμός γραφειοκρατών, συνωμοτούσε κάτω από τη μύτη ενός ολόκληρου λαού, στήνοντας παγίδες στην πληροφόρηση των ξένων και διαιωνίζοντας ένα απερίγραπτο ψέμα, ότι λεφτά υπάρχουν... ίσως όχι πολλά, αλλά υπάρχουν.

Και όταν κάποιοι, και αυτοί από τον κύκλο των μυημένων συνωμοτών, αποτολμούσαν να πουν ότι πρέπει κάποια στιγμή να πούμε την αλήθεια, οι εκλεγμένοι αρχηγοί αυτού του τόπου, οι πρωθυπουργοί της χώρας, έφριτταν ως εάν η εξομολόγηση να ήταν το μέγιστο αμάρτημα για το εθνικό συμφέρον... Μόνο έτσι θα μπορούσε να εξηγηθεί η συμπεριφορά του κυρίου Σημίτη, και του περίγυρου που τον υποστήριζε, όταν εξεμάνει στη Βουλή κατά των κρίσεων ειλικρίνειας των πολιτικών του αντιπάλων... Έτσι θα μπορούσε να εξηγηθεί και η αντίστροφη συμπεριφορά του αντικατάστατη του Κώστα Καραμανλή όταν ο φρέσκος πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου αποτόλμησεαπετόλμησε και αυτός το ανοσιούργημα της εξομολόγησης.

Μα φυσικά θα πείτε, όταν έχεις βάλει χέρι κρυφά στο γλυκό δεν το εξομολογείσαι διότι ξέρεις ότι θα τις αρπάξεις. Περιμένεις μήπως η ευθύνη περάσει σε κάποιον άλλον, ίσως στον μεγαλύτερο αδελφό, σε κάποιον τρίτο εν πάση περιπτώσει για να βγεις εσύ αλώβητος.

Αυτό λοιπόν, το παιχνίδι του άλλου, παιζόταν επί χρόνια στη χώρα μας... Η ανευθυνότητα του άσε να το κρύψουμε εμείς και άμα το βρουν αργότερα ο άλλος είναι αυτός που θα πληρώσει τον λογαριασμό... είχε γίνει η επίσημη πολιτική της χώρας. Τόσο ωραία, τόσο σοβαρά και τόσο υπεύθυνα από τους κυρίους πρώην πρωθυπουργούς.

Όμως το παρακάναμε και το γλυκό φάνηκε ότι έλειπε ενώ ότι έμεινε δεν κάλυπτε πλέον τα φιλέματα των επισκεπτών... Ακόμα χειρότερα, η μητέρα είχε τις κακές της, τις πολύ κακές της αυτή τη φορά... Για την ακρίβεια ήταν έξαλλη από τα παιχνίδια ανεντιμότητας των κανακάρηδών της.

Μερικοί, πάνω στο ξάφνιασμα της αποκάλυψης, άρχισαν να δείχνουν δίπλα, από εδώ και από εκεί... Όχι εγώ, όχι εγώ... να, και εκείνος έφαγε από το γλυκό και μάλιστα ποιο πολύ... Η Ισπανία είναι σαν μεγάλη βαριά αγελάδα από το φαγοπότι, η Πορτογαλία κρύβεται πίσω από το θόρυβο για την Ελλάδα, η Βρετανία το παίζει υπεράνω και άμα φανεί τι έκανε στο δικό της βάζο δεν την σώζει ούτε ο Δούναβης με τα πληθωρικά νερά του...

Όμως δεν έπιασαν. Η τακτική της ανευθυνότητας δεν έπιασε αυτή τη φορά και έτσι βάλαμε μπρος το επόμενο σχέδιο.

Ωιμέ μανούλα μου, Ωιμέ μανούλα μου... τι κακό μας βρήκε τώρα που μάθανε όλοι ότι δεν αφήσαμε κουταλιά από το γλυκό για τα φιλέματα των ξένων, ποια φιλέματα δηλαδή που κοντέψαμε να φάμε και το βάζο... Τι κακό θα μας συμβεί τώρα μανούλα μου που θα μας βάλουν από δίπλα εκείνον τον κέρβερο, τον μαύρο λύκο του ταμείου;

Και πάνω στα αναφιλητά μας, που κόντευαν να φέρουν καπάκι την μανούλα, να σου και οι ορδές των παρηγορητριών... Σαν μαύρα κοράκια έπεσαν πάνω μας, νουθετώντας: Έλα καλέ, πως κάνεις έτσι... Δεν είναι δα τόσο κακός αυτός ο λύκος, είναι εξευγενισμένος, έχει εξευρωπαϊστεί, δεν απευθύνεται σε άγριες φυλές και κακά ζώα όπως στο παρελθόν. Εδώ άλλωστε είναι Ευρώπη και έχεις τόσους φίλους να σε προστατέψουν...

Άλλες πάλι από τις παρηγορήτρες ακολούθησαν διαφορετικό δρόμο: Έλα καλό μου παιδί, μην ανησυχείς, θα δώσεις κάτι τις τώρα και μετά, όταν μπορέσεις κάτι ακόμα και βλέπουμε... Δεν θα σε αφήσουν δα στο δρόμο...

Και έτσι, στη σκοτεινιά που προηγήθηκε, από το να κρύβουμε ότι είχαμε βάλει χερούκλα ολόκληρη στο γλυκό, τώρα ήλθε ακόμα μια, για το ποιον του κακού λύκου που θα μας παρακολουθεί και θα μας ελέγχει.

Έτσι, ούτε παλιά ξέραμε πόσο γλυκό έλειπε ούτε τώρα θα ξέρουμε τις πραγματικές διαθέσεις του φύλακα λύκου. Σκοτάδι επικρατούσε στο παρελθόν για να μαζεύονται εύκολα τα ψηφαλάκια, σκοτάδι θα παραμείνει και τώρα για να μη χαθούν όσα ψηφαλάκια μαζεύτηκαν και ας βουρλίζεται ο λαός μέσα στην αγωνία...

Τι να πιστέψεις άλλωστε και ποιόν;

* Αναμόρφωση βαφτίζει ο ένας τις αλλαγές του συστήματος υγείας, πωλήσεις νοσοκομειακών μονάδων ο άλλος.

* Αποτοξίνωση από ένα τεράστιο και σπάταλο κράτος αναφέρει ο ένας, δραστική μείωση του δημοσίου τομέα με δραστικές περικοπές μισθών και συντάξεων ο άλλος.

* Έρχονται πέτρινα χρόνια λέει ο ένας, η προστασία των φτωχών και των αδυνάτων είναι η προτεραιότητα του ταμείου λέει ο άλλος για να αποφευχθούν οι κοινωνικές εντάσεις.

Δύσκολα βγάζει επομένως κάποιος συμπέρασμα για τις διαθέσεις του λύκου και το πόσο καλό έκανε ο ευρωπαϊκός πολιτισμός στην αρχέγονη και άγρια συνήθειά του να ανασκολοπεί τάχα έθνη και να αναποδογυρίζει κυβερνήσεις και λαούς ολόκληρους.

Όμως ας δούμε τι έγινε στη Βραζιλία που ελάχιστα αναφέρεται ως δανειοδοτηθείσα από το ΔΝΤ χώρα.

Η Βραζιλία είναι αναντίρρητα μια μεγάλη χώρα που έχει ήδη μπει σε τροχιά δυναμικής ανάπτυξης στην Λατινική Αμερική.

Από την αρχή της δεκαετίας του 90 όμως είχε υψηλό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών που σημαίνει ότι πλήρωνε πολύ περισσότερα για αγορές από όσα εισέπραττε για πωλήσεις.

Το πρόβλημα επιδεινώθηκε με την τεχνητή ισοδυναμία του νομίσματός της (1 Real = 1 $) για λόγους αποπληθωρισμού που αφαίρεσε από τη χώρα κάθε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Όσο και αν αγωνίστηκε να γυρίσει σε θετικό το πρόσημο του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών δεν τα κατάφερε παρά την συνεχή έκτοτε διολίσθηση του νομίσματος (διαδικασία που ασφαλώς δεν υφίσταται εντός της ΟΝΕ)

Μετά την κρίση του 1998 στις χώρες της ανατολικής Ασίας, τις λεγόμενες Τίγρεις, οι επενδυτές που είχαν εν τω μεταξύ εισρεύσει μαζικά λόγω της διολίσθησης του Real και του αποπληθωρισμού που πρoηγήθηκε, οπισθοχώρησαν πανικόβλητοι και η οικονομία της Βραζιλίας κατέρρευσε χωρίς κανένα μαξιλάρι αλληλεγγύης να την στηρίζει και με μηδενισμένα τα συναλλαγματικά της αποθέματα.

Τότε εμφανίστηκε το ΔΝΤ.

Το ΔΝΤ αποφάσισε να τονώσει την οικονομία της χώρας με 42.6 δις $ απαιτώντας σκληρή δημοσιονομική πειθαρχεία που στόχευε στο να περιορίσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού από 8,1% του ΑΕΠ το 1997 (Στην Ελλάδα είναι 12.7% + του ΑΕΠ) στο 4.7 % το 1998 (Βίοι παράλληλοι δηλαδή με τα εδώ προτεινόμενα από την ΕΕ)

Οι προτάσεις δημοσιονομικών περικοπών ήταν αντίστοιχες με ότι ακούγεται για την Ελλάδα. Μειώσεις μισθών και λοιπών δημοσίων δαπανών και αναμόρφωση του συστήματος συντάξεων.

Επιπλέον, η κυβέρνηση της Βραζιλίας τόνισε ότι η οικονομική πολιτική, κατ επιταγή του ταμείου θα ήταν επωφελής για τις ασθενέστερες εισοδηματικά τάξεις της χώρας.

Στην πραγματικότητα, το βάρος έπεσε σε προγράμματα που αφορούσαν τις λαϊκές μάζες. Οι δαπάνες για την παιδεία μειώθηκαν κατά 12.3%, για την αναμόρφωση της γεωργίας κατά 47.1% και για την προστασία του περιβάλλοντος κατά 47,7%.

Ένα μέτρο που ήταν πραγματικά φρικτό για τις λαϊκές μάζες, σε αντίθεση με τις υποσχέσεις, είχε σαν επακόλουθο την έξοδο από το φιλοδώρημα των πτωχών (χρήμα για τροφή) 12.300.000 οικογενειών από τις συνολικά 14.800.000 που το λάμβαναν. Οι οικογένειες αυτές βγήκαν στους δρόμους και τρεφόντουσαν με σκουπίδια!!!

Υπήρξε όμως και η καλή πλευρά του κακού λύκου (ΔΝΤ). Πρόκειται για την δικαιότερη αναμόρφωση του συστήματος των συντάξεων μεταξύ του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Οι συντάξεις του δημοσίου ήταν ποσοστιαία το 48 % του συνόλου αν και οι συνταξιούχοι του δημοσίου ήταν μόνο 2.8 εκ έναντι 16.5 εκατομμυρίων συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα.

Βέβαια, η αποδέσμευση των τιμαριθμικών προσαρμογών μείωσε δραστικά το εισόδημα όλων των εργαζομένων ακόμα και εντός της τριετίας της πρώτης φάσης χρηματοδότησης από το ΔΝΤ.

Το αποτέλεσμα της αναφερθείσας πολιτικής ήταν να σταθεροποιηθεί μεν η οικονομία της Βραζιλίας σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο από τη στιγμή εισόδου του ΔΝΤ και να εξαγοραστούν οι τεράστιες πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας σε πολύ χαμηλές τιμές ενώ τα δάνεια για τους ντόπιους έφτασαν να δίνονται με τοκογλυφικό επιτόκιο 40%, τελείως απαγορευτικό για κάθε νοήμονα άνθρωπο που θα σκεπτόταν να δανειστεί.

Τρία χρόνια μετά την παροχή του πρώτου ποσού των 42.6 δις $, οι ταξικές αναστατώσεις έφτασαν σε τρομακτικό επίπεδο με δεκάδες χιλιάδες να σκοτώνονται για το φαγητό.

Η χώρα το 2001 ζήτησε νέο δάνειο ενώ μετά τις εκλογές που κέρδισε ο Lula da Silva το 2002 ακόμα ένα ύψους 30 δις $

Εν τω μεταξύ η νέα μείωση της ισοτιμίας του Real και η εσωτερική φτήνια λόγω μισθών πείνας έφερε τον αναμενόμενο αναπτυξιακό οργασμό στις ξενόκτητες πλέον επιχειρήσεις ενώ ο Lula αφέθηκε πλέον να διαμορφώσει από άλλη βάση την οικονομική πολιτική της χώρας που τώρα τρέχει με υψηλούς αναπτυξιακούς ρυθμούς.

Το πλεονέκτημα της Βραζιλίας σε σχέση με την Αργεντινή που και εκείνη τέσσερα χρόνια αργότερα ζήτησε τη βοήθεια του ΔΝΤ είναι σημαντικό. Η Αργεντική έχοντας ένα δύσκαμπτο και σκληρό δημόσιο τομέα απέτυχε στους όρους που επέβαλε το ΔΝΤ και η ανάκαμψή της σήμερα βρίσκεται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας.

Το ερώτημα επομένως είναι το πόσο χαμηλά ήμαστε διατεθειμένοι να κατέβουμε ώστε αφού πουλήσουμε και τα ασημικά να βγούμε από το αδιέξοδο. Αν μείνουμε στα θέλω μας το ΔΝΤ ελάχιστα θα προσφέρει στην Ελλάδα και όταν θα έχουμε αναλώσει τα χρήματα ίσως να είμαστε σε χειρότερη από την σημερινή κατάσταση. Δυστυχώς δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα και το όποιο γεύμα στα χρόνια που έρχονται θα είναι λιτό, πολύ λιτό... Ας το κάνουμε τουλάχιστον να φτουρήσει. Ας δείξουμε εσωτερική ομογένεια και συνοχή διότι τα επαναστατικά και οι φωνές δεν πρόκειται να κάνουν κανένα αυτί να ιδρώσει... Ας το ξέρουν αυτό οι κάθε λογής επαναστάτες αν θεωρούνται επαναστάτες όσοι υιοθετούν τον κρατισμό ως θέσφατο της πολιτικής τους.