Οι «προστάτες» του περιβάλλοντος...

(Το ακόλουθο κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΚΗΦΙΣΙΑ την 6η Μαρτίου 2009)

Στο άρθρο της περασμένης Παρασκευής αναφέρθηκα σε δυο ακρωνύμια, τα LULU και ΝΙΜΒΥ, διότι εκφράζουν με χαρακτηριστικό και ευκολομνημόνευτο τρόπο δύο βασικές συμπεριφορές όσων μάχονται τάχα για την αναβάθμιση του περιβάλλοντος.

Οι LULUιστές είναι αυτοί που μάχονται ενάντια στις μη αποδεκτές χρήσεις γης στη περιοχή τους (Locally Unwanted Land Uses) ενω οι NIMBYστές είναι εκείνοι που δεν θέλουν στην γειτονιά τους (Not In My Back Yard) τα απόβλητα του άλλου. Και οι δυο μάχονται για το περιβάλλον, το δικό τους περιβάλλον που οριοθετούν τα σύνορα της ιδιοκτησίας τους...

Οχι σε μένα φίλε… φωνάζουν... Δεν με νοιάζει τι θα κάνεις με τους άλλους αλλα όχι στη γειτονιά μου...

Αυτή η κακώς εννοούμενη φροντίδα για το περιβάλλον υπήρξε η βασικότερη απο τις αιτίες κακοποίησής του στη χώρα μας...

Ήταν η πραγματική ρίζα του κακού σε μια οικιστική ανάπτυξη που αν οριζόταν απο πραγματική αγάπη για το περιβάλλον θα απέτρεπε τις μη αποδεκτές χρήσεις σε κάθε γειτονιά και σε κάθε περιοχή, είτε μέσα στο οπτικό πεδίο του περιβαλλοντικά ευαίσθητου πολίτη είτε στη χώρα ολόκληρη...

Όμως δεν συνέβη ακριβώς αυτό...

Βλέπουμε π.χ τον σύλλογο των κατοίκων της πολιτείας να επανέρχεται και να αντιδικεί με τις πολεοδομικές αρχές της πόλης μας, έστω ερήμην τους, αλλά περιέργως να σιωπά για τα δικαιώματα εκείνων που διαμόρφωσαν πολυκατοικίες ολόκληρες σκαρφαλωμένες στις υπώρειες της Πεντέλης όπου παιδιά παίζαμε κατά τις ημιήμερες εκδρομές με τους συμμαθητές μου και τους δασκάλους του 2ου δημοτικού σχολείου Κηφισιάς...

Η πρώην Κοινότητα και νυν Δήμος της Νέας Ερυθραίας δεν έκανε τίποτα για να αντιμετωπίσει το σκαρφάλωμα των πολυκατοικιών στη δική της ζώνη της Πολιτείας με αποτέλεσμα τώρα να βασανίζονται απο την αποκρουστική εικόνα των πενταόροφων συγκροτημάτων που με την δικαιολογία του επικλινούς του εδάφους παρέμειναν εντός των πολεοδομικών κανονισμών...

Αυτά επι δεκαετίες δεν ενόχλησαν κανέναν... Το γεγονός οτι την αποκαλούμενη Κηπούπολη των βουλευτών σκέφτηκαν κάποια αρρωστημένα μυαλά να μετατρέψουν σε κατ’ ευφημισμό Καλλίπολη του Πειραιά, επίσης δεν εξόργισε κανέναν... Σήμερα όμως, φευ χάριν του περιβάλλοντος, όρμησαν με νεανικό σφρίγος να την προστατέψουν απο τους κινδύνους της δικής τους αδράνειας...

Όμως αναρωτιέμαι πως οι περί το περιβάλλον ευαισθητοποιημένοι κάτοικοι των χρυσοπληρωμένων κατσάβραχων της Πολιτείας, νιώθουν και αισθάνονται για τους ηλικιωμένους και τα μικρά παιδία στους οποίους η πρόσβαση είναι σχεδόν απαγορευτική χωρίς την χρήση των τερατόμορφων μηχανικών συντρόφων τους...

Πρόκειται αναμφίβολα για περιοχή σε μεγάλο ποσοστό εχθρική ακόμα και για τις μέσες ηλικίες που τουλάχιστον ανταμείβονται απο την ευκαιρία της καθημερινής άσκησης λόγω των αναρριχητικών απαιτήσεων της κάθε πρόσβασης.

Αναρωτιέμαι αν θα μπορούσε ακόμα και αυτή η αφιλόξενη στους επισκέπτες και δύσκολη στους κατοίκους της περιοχή να αλλάξει, να γίνει φιλικότερη και σε εκείνα τα τμήματα του πληθυσμού που σήμερα αποκλείει με ένα βάναυσα ελιτιστικό μήνυμα: «Εδώ είναι μόνο για τους ισχυρούς χρήματι και σώματι...»

Αλλα φευ, τέτοια ανοχή δεν υπάρχει, δεν το επιτρέπει το ενδιαφέρον για το περιβάλλον που οι νεόκοποι προστάτες του ανακάλεσαν ξαφνικά και αναπάντεχα...

Ένας απο τους ειλικρινέστερους εκφραστές της οικιστικής προστασίας, ο Καθηγητής Ν. Σ. Μάργαρης, έχει πολλά να πει γιαυτή την απίστευτη συντηρητικότητα και οπισθοδρομικότητα των διανοούμενων του περιβάλλοντος που έγιναν η αιτία των παθών της αναρχοδομημένης Αττικής κοιλάδας, της κοιλάδας Αθηνών και Προαστίων...

Ο Ν. Μάργαρης καταγγέλλει τους διανοούμενους της συμφοράς διότι συχνά επικεντρώνουν το κατηγορώ τους στις οφειλές του Κωνσταντίνου Καραμανλή λόγω της ανοχής του σε ένα σύστημα αντιπαροχής που κακοφόρμισε.

Όσο περισσότερο ρίχνουν τα βάρη στον πρώην πρωθυπουργό λέει, τόσο ποιο «in» αισθάνονται...

Οι οικοπεριβαλλοντολόγοι της εποχής του 50 ήταν ισχυρίζεται, αυτοί που εμπόδισαν την καθ’ ύψος επέκταση με το επιχείρημα οτι έπρεπε να φαίνεται η Ακρόπολη...

Οι οικοπεριβαλλοντολόγοι του σήμερα συνεχίζουν να εκφράζουν την εχθρότητά τους στην υψηλή δόμηση, αναγκάζοντας την επέκταση της πόλης σε νέα εδάφη που δυστυχώς στερείται το στενό αττικό λεκανοπέδιο, με αποτέλεσμα την πυκνή δόμηση που δεν αφήνει παρά ελάχιστα τετραφωνικά γης ελεύθερα και αυτά σε περιοχές που προστάτεψε η ιδιοκτησία παλαιών μεγαλοαστών και αρχόντων.

Η λογική των υψηλών κτιρίων που επεκράτησε σε πόλεις της βόρειας και ανατολικής Ευρώπης ως μέθοδος οικιστικής ανάπτυξης που ανέχεται την συνύπαρξη πρασίνου ενώ δεν εξαναγκάζει τον κάθε ιδιοκτήτη διαμερίσματος να ζει μέσα σε κολλητές μεταξύ τους και ανήλιαγες πολυκατοικίες, χωρίς χώρους στάθμευσης και με μόνιμο το αίσθημα του εγκλεισμού σε αφιλόξενο χώρο, δεν συγκίνησε τους Ελληνες οικοπεριβαλλοντολόγους.

Στο τέλος η πρακτική τους ούτε στην Ακρόπολη επέτρεψε οπτική πρόσβαση ούτε στο αέρα και στο φως... παρά μόνο στον ανελέητο καλοκαιρινό ήλιο...

Η Αθήνα, με τις προαστιακές επεκτάσεις της, κατήντησε έτσι μία πόλη προκλητικά αφιλόξενη, μια πόλη απάνθρωπη, μια πόλη βρώμικη και ακαλαίσθητη που διαμόρφωσε ανάλογα και την ψυχολογία των κατοίκων της...

Έτσι ήλθαμε στην δεκαετία του 80 και του 90 με τα «τζάκια» που διαμόρφωσε η νέα πολιτική σκηνή, ακολουθώντας το παραδοσιακό δόγμα του φύγε συ έλα συ πούσε και «δικός» μας, είσαι άλλωστε παιδί της γενιάς του Πολυτεχνείου... είσαι κατά κάποιο τρόπο και ήρωας εξ αγχιστείας... χαλάλι σου που παρανόμησες στα γύρω βουνά... δεν θα σε ενοχλήσουμε αρκεί και εσύ να μας στηρίξεις... δεν είμαστε απαιτητικοί... αρκεί το κατά δύναμη...

Οι πρώην αντιπλουτοκράτες και νυν νεόπλουτοι, ρίχθηκαν στο τσιμέντο μετ’ αφαντάστου μανίας και παραπλανώντας, ύλης βοηθούσης, την κάθε αρχή και το κάθε πολεοδομικό γραφείο, ολοκλήρωσαν το έγκλημα της δημοκρατικής πλέον γενιάς.

Η Αττική κοιλάδα μετατράπηκε σε οικιστική χαβούζα με την ανοχή ή και την σφραγίδα του κάθε πολεοδόμου αρχιτέκτονα που ο πολιτικός λαϊκισμός ανέχθηκε έχοντας το βλέμμα ενοχής στραμμένο αλλού...

Και όμως όλα ξεκίνησαν χάριν μιας ιδιόμορφης οικοπεριβαλλοντολαγνείας...

Όλα διότι αρχικά μεν θέλαμε να βλέπουμε την Ακρόπολη απο τις κεντρικές συνοικίες, κτίζοντας πυκνά μόνο οκταώροφα, αλλά αργότερα και απο τις μακρινές συνοικίες σκαρφαλώνοντας δια τούτο ανενδοίαστα στα γύρω βουνά...

Επρόκειτο για την μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή που γνώρισε ο τόπος χάριν των περί το περιβάλλον τυρβαζόντων των εποχών που πέρασαν αλλά φοβάμαι και εκείνων που έρχονται...

Αναρωτιέται ο καθηγητής Μάργαρης, Άσχημο είναι το κτίριο του ΟΤΕ που οι αρχιτέκτονες της εποχής πολέμησαν με κάθε μέσον;

Δεν είναι, συνεχίζει ο καθηγητής, περίεργο που στην πόλη των Αθηνών δεν υπήρξε τίποτα καινούργιο που να μη καταγγέλθηκε απο τον σύλλογο των αρχιτεκτόνων...

Αναρωτιέμαι λέει, τι βρίσκουν και εκστασιάζονται στο κουφάρι του ΦΙΞ το οποίο δεν φτιάχτηκε απο τον αρχιτέκτονα Ζενάκο ως αρχιτεκτόνημα αλλα ως απλό και χωρίς την παραμικρή επιτήδευση εργοστάσιο παγοποιίας...

Αναρωτιέμαι συνεχίζει πως δεν εναντιώθηκαν όλοι αυτοί οι προστάτες του περιβάλλοντος, όταν το πίσω μέρος του πάρκου της ελευθερίας ήταν πραγματικός σκουπιδότοπος αλλά εμφανίστηκαν σύσσωμοι και αντιδρώντες όταν αποφασίστηκε η υπόγεια επέκταση του μεγάρου Μουσικής σε συνδυασμό με την υπογειοποίηση του προϋπάρχοντος άθλιου και επίγειου πάρκινγκ...

Είναι ισχυρίζεται ο καθηγητής Μάργαρης, η οπισθοδρομικότητα της Αθήνας και γενικότερα του αττικού λεκανοπεδίου αποτέλεσμα της οπισθοδρομικότητες των διανοούμενων οικοπεριβαλλοντολόγων του 50 και του 70, αλλά και του 80 και του 90, προσθέτω εγώ, χωρίς να βλέπω τι άλλαξε το 2000;

Οι οικοπεριβαλλοντολόγοι όμως παραμένουν μοναδικοί στο να επανέρχονται με διαφορετική κάθε φορά μάσκα και διαφορετικά σλόγκαν λες και το ζητούμενο είναι ο εκσυγχρονισμός των σλόγκαν και όχι η αναβάθμιση του περιβάλλοντος το οποίο τελικά υποβαθμίζεται χάριν ενός κακώς εννοούμενου διανοουμενισμού υπερ της προστασίας της φύσης αλλά και του πολιτισμού.

Εν κατακλείδι: Φοβού τους οικοπεριβαλλοντολόγους την φύση αγαπώντας...