Η πνευματική επανάσταση ως εναλλακτική απάντηση στην οικονομική κρίση...

(Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΚΗΦΙΣΙΑ την 26η Δεκεμβρίου 2008)

Η μεγαλύτερη επανάσταση είναι η πνευματική, αυτή που γεννιέται απο τη πεποίθηση πως χρειάζεται αλλαγή στις ηθικές αξίες που δίνουν μορφή στην πορεία της ανάπτυξης ενός έθνους.

Αουγκ Σαν Σου Κούι – Νόμπελ Ειρήνης

Η γυναίκα που είπε τα παραπάνω λόγια παραμένει ακόμα σε κατ’ οίκον περιορισμό στη Ραγκούν της Βιρμανίας, για το διαφορετικό, ασυμβίβαστο και αγωνιστικό πνεύμα της, απο την δικτατορία που κυβερνά τη χώρα αυτή.

Έχει απομονωθεί απο την οικογένεια και τους φίλους της, αφού δεν της επιτρέπεται η τηλεφωνική επικοινωνία ούτε με τα παιδιά της...

Το καθεστώς εκεί της έκοψε κάθε τρόπο επικοινωνίας με τον έξω κόσμο διότι την φοβάται, φοβάται την αλήθεια αλλά και την διεθνή κατακραυγή που δημιουργεί το ανεξάρτητο πνεύμα της χάριν στο οποίο κέρδισε εκτός απο το Νομπέλ Ειρήνης και το βραβείο Ζαχάρωφ.

Αμέσως μετά το ξεκίνημα του 20αετούς εγκλεισμού της το 1989, η Αούγκ άρχισε να καταγράφει τις σκέψεις της σε ένα βιβλίο με τίτλο “H απελευθέρωση απο τον Φόβο» που εκδόθηκε και στα Ελληνικά απο τις εκδόσεις Χατζινικολή το 1992.

Τα συναισθήματα που διαπερνούν τον αναγνώστη του βιβλίου είναι τέτοια που τον κάνουν να δακρύζει... παρά το οτι πρόκειται για απλή συρραφή κειμένων με νουθεσίες και πιστεύω για το δικαίωμα των ανθρώπων να ζουν χωρίς φόβο και την απαίτηση απο τους κυβερνώντες να διακρίνονται για το ήθος τους.

Το να εξαπατάς και να παραπλανάς το λαό είναι και αποτυχία και ηθική προσβολή, λέει η Αούγκ.

Ενω σε άλλο σημείο του βιβλίου της συμπληρώνει οτι οι κυβερνήσεις συχνά δεν αναγνωρίζουν το πολύτιμο ανθρώπινο συστατικό του κράτους αφού βλέπουν τους πολίτες σαν μια απρόσωπη, ανεγκέφαλη και ανήμπορη μάζα που μπορούν να πλάθουν κόντρα στη βούλησή τους, λες και ο λαός είναι κάτι το συμπτωματικό σε ένα κράτος και όχι το ίδιο του το αίμα.

Ασφαλώς στην Ευρώπη έχουμε την ευτυχία να μη νιώθουμε πλέον την ακαμψία ενός στρατοκρατικού καθεστώτος όπως στο παρελθόν ή όπως επικρατεί ακόμα στην Βιρμανία που έφθασε στο σημείο να μην αφήνει για αρκετό καιρό τις ξένες οργανώσεις αρωγής να προσφέρουν τις εθελοντικές υπηρεσίες τους στους χιλιάδες πληγέντες της τελευταίας θεομηνίας.

Στην Ευρώπη όμως αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο έρχεται πλέον μια νέου τύπου καταστροφή που δεν αποκαλούμε θεομηνία, μιας και είναι έργο ανθρώπων, αλλά έχει το ίδιο καταστροφικά ή ακόμα χειρότερα αποτελέσματα...

Είναι η καταστροφή που μας έφερε η ασύδοτη ανθρώπινη βουλιμία για το υπερκέρδος για την άνευ ελέγχου προσπάθεια να γίνουν ορισμένα άτομα αφάνταστα πλούσια και αφάνταστα ισχυρά μέσα στην γενικότερη ψευδαίσθηση οτι με τον πλούτο κερδίζεται η ευτυχία...

Τα υλικά αγαθά όμως δεν είναι παρά ένα μέσο στην προσπάθεια του ανθρώπου να βαδίσει ελεύθερος προς την πνευματική ολοκλήρωση χωρίς να απαρνηθεί την κοινωνία των ανθρώπων μέσω του ασκητισμού.

Τα υλικά αγαθά είναι απλά το όχημα και οχι ο αυτοσκοπός σε αυτή τη διαδρομή.

Πόσο πολλές δεν υπήρξαν οι στιγμές που την αρχική αγαλλίαση για την απόκτηση του οιουδήποτε αγαθού όπως ένα νεο αυτοκίνητο δεν διαδέχτηκε ένα αίσθημα κορεσμού και ακόμα χειρότερα ένα αίσθημα αγωνίας για τον κίνδυνο που τώρα ελλοχεύει σε αυτό το αγαθό με το να αποτελέσει αντικείμενο κλοπής ή καταστροφής απο τρίτους...

Το πρόβλημα επομένως της δικής μας κοινωνίας μπορεί να μην είναι η έλλειψη ελευθερίας ή ο φόβος που προκαλεί η δύναμη του στρατοκράτη αλλά το οτι οδηγούμεθα στα ίδια ακριβώς συναισθήματα χάριν στο φόβο της αβεβαιότητας που φέρνει η ανασφάλεια για το μέλλον μας.

Βλέπετε, εκείνοι που έχουν στα χέρια τους τις τύχες του κόσμου τούτου δεν αλλάζουν και δεν ενδιαφέρονται παρά για το πως εμείς, η άμορφη γιαυτούς μάζα, θα συνεχίσει φοβάται ώστε να υπακούει και να υπόκειται τα μέτρα που θα τους εξασφαλίζουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τη δική τους υπερευημερία, τη δική τους αυταρέσκεια για την εξουσία και την ξεχωριστή ηδονή απο το αίσθημα διαφοράς με τους άλλους, όλους εκείνους που είναι οι λιγότερο τυχεροί, οι λιγότερο προνομιούχοι και οι λιγότερο επαρκείς, έτσι θωρούν, ώστε να ανήκουν στη δική τους ελίτ.

Δίκαια λοιπόν η Αούγκ ισχυρίζεται οτι το μεγαλύτερο αγαθό σε ένα έθνος ή σε ένα άτομο είναι η απουσία του φόβου απο τον νου.

Ακόμα όμως σπουδαιότερο λέει είναι το θάρρος να αρνιέσαι να αφήσεις τον φόβο να ελλοχεύσει μέσα σου και να υπαγορεύσει τις πράξεις σου.

Δεν θα πρέπει λεει να εξαρτάσαι απο το θάρρος και την παλικαριά των άλλων αλλά ο καθένας να συντελεί και να επιδιώκει να γίνει αυτός μέρος μιας θαρραλέας πράξης διοτι μόνον έτσι θα πετύχουμε την πραγματική ελευθερία...

Ασφαλώς η Αούγκ, με το να επεκτείνει την απελευθέρωση απο τον φόβο στο νου, μας οδηγεί στο ότι η μεγαλύτερη επανάσταση του ανθρώπου γίνεται σε πνευματικὀ επίπεδο εφόσον με την αλλαγή θεσμών και πολιτικής για την βελτίωση των υλικών και μόνο συνθηκών της ζωής δεν θα πάμε πολυ μακριά και δεν θα πετύχουμε καμία πραγματική ευμάρεια, κανένα πραγματικό πλούτο και καμία ουσιαστική λύτρωση.

Χωρίς την πνευματική επανάσταση οι δυνάμεις που ευνοούν την κακοήθεια της εξουσίας θα συνεχίσουν να ενεργούν και να τρέφουν το τέρας που μας καταδυναστεύει είτε με την χρήση στρατιωτικής βίας είτε με τα λιγότερη διακριτά αλλά ίδια αποτελεσματικά μέσα της εξουσίας στις δυτικές κοινωνίες μας.

Η Αούγκ μας καλεί να ανεβούμε μερικά σκαλιά πάνω απο την καθημερινότητά μας και να δούμε ότι ακόμα και αν καταφέρουμε να νικήσουμε τα όποια οικονομικά προβλήματα καταδυναστεύουν την καθημερινότητά μας, δεν θα γίνουμε ούτε θα αισθανθούμε ελεύθεροι διότι δεν θα έχουμε απαλλαγεί απο τις επιρροές της επιθυμίας, της μοχθηρίας της άγνοιας και του φόβου.

Αναρωτιέμαι αν έχοντας το θάρρος να παλέψουμε γιαυτές τις αρχές δεν θα ήταν αρκετό για να απαλλαγούμε απο τα τόσα δεινά στη χώρα μας αλλά και παγκόσμια σε μια εποχή που η ουσιαστική αιτία αυτού που αναγνωρίζουμε ως πρόβλημα, δεν είναι παρά η απόλυτη έκφραση του ανθρώπινου εγωκεντρισμού.

Αν σε προηγούμενο άθρο μου αναφέρθηκα στο χρέος της μετά παρρησίας αλήθειας ως στοιχείου που θα βελτίωνε την ζωή μας απαλλάσσοντάς μας απο την υποκρισία και το άγχος να φαινόμαστε ηθικοί και νόμιμοι χωρίς να είμαστε, το θάρρος να αγωνιστούμε χωρίς να υπολογίζουμε τις θυσίες, θα δώσει ουσία, νόημα και πνευματικότητα στη ζωή μας και αναμφίβολα θα δυσκολέψει πολύ όλους εκείνους που ευνοούν την κακοήθεια της εξουσίας.

Σε ένα πόλεμο χωρίς την χρήση όπλων, η πνευματικότητα είναι ο καλλίτερος σύμμαχός μας για την επαναφορά του εαυτού μας στις πραγματικές αξίες που θα κάνουν τις στερήσεις απο την τρέχουσα οικονομική κρίση έως και καλοδεχούμενες.